"Μίλησα πολύ άσχημα στο παιδί μου...", "Είμαι πολύ κουρασμένος/η, για να παίξω...", " Δεν μαγείρεψα, δεν σιδέρωσα, δεν σκούπισα..."! Αυτά και άλλα τόσα βρίσκονται στο μυαλό των περισσότερων γονιών! Γονείς που βλέπουν το λάθος τους πριν γίνει, γονείς που νιώθουν άσχημα ακόμη και για μια σκέψη, γονείς που βλέπουν την θεωρία από την πράξη να απέχει και θεωρούν ότι είναι μάλλον ανεπαρκείς. Πώς φτάσαμε εδώ; Πώς γίνεται να συναντάς νέους ανθρώπους με τόσες ενοχές; Ανθρώπους που κατά βάση προσπαθούν να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό.
Από την παντοδυναμία του γονιού στην παντοδυναμία του παιδιού
Για αρκετά χρόνια οι γονείς θεωρούσαν ότι είναι κυρίαρχοι. Τα παιδιά τους είναι κτήμα τους και είναι εκεί, για να τους ικανοποιούν και να επιτυγχάνουν στόχους, που οι ίδιοι δεν είχαν την ευκαιρία να υλοποιήσουν. Τέτοια φαινόμενα μέχρι και σήμερα δεν έχουν εκλείψει στο 100%. Η ψυχολογία ως επιστήμη εξελίσσεται και εδραιώνεται με επίσημες έρευνες. Έχει αποδειχθεί ότι το παιδί από τη γέννηση του είναι ένας ξεχωριστός άνθρωπος και πρέπει να χαίρει σεβασμού. Είναι δεδομένο ότι έχει - ή ότι θα έπρεπε να έχει- ελευθερία λόγου και ενέργειας και συνεπώς πρέπει να αποδεχόμαστε τις επιλογές του. Οι νέοι γονείς βλέπουν, διαβάζουν, ενημερώνονται και προσπαθούν να εφαρμόσουν τις μεθόδους που ανακαλύπτουν, ώστε να δομήσουν σωστά τη σχέση με το παιδί τους.
Κάπως έτσι έχουμε φτάσει σε ένα άλλο άκρο από αυτό που ήταν η γονεϊκή κοινότητα πριν χρόνια. Σε πολλές περιπτώσεις έχουμε ανεξέλεγκτα παιδιά που δεν κατανοούν τα όρια, εφήβους χωρίς αξίες και ηθικές αναστολές, γονείς γεμάτους ενοχές, φοβισμένους και κουρασμένους... Φτάσαμε να έχουμε παιδιά που θεωρούν ότι οι άνθρωποι γύρω τους βρίσκονται εκεί μόνο, για να τα υπηρετούν και να ικανοποιούν κάθε τους απαίτηση. Είναι ευκόλως εννοούμενο ότι και στις δύο περιπτώσεις - παρελθόντος και παρόντος - κάτι έχει πάει στραβά...
Κι όμως...
Οι γονείς σήμερα εκτίθενται σε πολλή πληροφορία αναφορικά με τον ορθό τρόπο αντιμετώπισης των διαφόρων ζητημάτων, που προκύπτουν στην καθημερινότητά τους. Το διαδίκτυο είναι γεμάτο συμβουλές και παιδαγωγικού τύπου προσεγγίσεις. Συχνά προτείνονται και τρόποι αντιμετώπισης. Στα social media υπάρχουν βίντεο και ποστ με tips και ιδέες από ειδικούς, ή από άλλους γονείς. Και ενώ όλη η θεωρία μοιάζει κατανοητή, λογική και εύκολη στην εφαρμογή, στην πράξη τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά. Τίποτα δεν "πιάνει" με την πρώτη, φοβάσαι να παρεκκλίνεις από όσα διάβασες, το παιδί αποκτά νεύρα κλπ. Μια άλλη εκδοχή είναι η πρώτη προσπάθεια να πάει ανέλπιστα καλά και ενώ θεωρείς ότι σώθηκες, η επόμενη προσπάθειά σου αποτυγχάνει. Γνωρίζοντας τις συνέπειες που μπορεί να έχει μια διαρκής λάθος συμπεριφορά στην διαμόρφωση της ψυχικής υγείας του παιδιού, οι γονείς αγχώνονται, τρομάζουν και νιώθουν ενοχές. Τα παιδιά το αντιλαμβάνονται και τείνουν μεγαλώνοντας να βρίσκονται σε σύγχυση για το τι επιτρέπεται και το τι όχι, καθώς δεν μπορούν νιώσουν την σταθερότητα που χρειάζονται. Μα τι συμβαίνει τελικά;
Ζωντανοί Οργανισμοί
Δεν είναι εύκολο, ούτε και θεμιτό να ελέγξεις έναν άλλο άνθρωπο. Δεν μπορείς εύκολα να δεις μέσα από τα μάτια του ακόμη κι αν είναι το παιδί σου. Είμαστε ενήλικες κι αν δούμε με αντικειμενικότητα τις πράξεις ακόμη και τις σκέψεις μας, θα διαπιστώσουμε ότι είμαστε απρόβλεπτοι, ότι κάνουμε λάθη και χρήζουμε συνεχούς βελτίωσης. Κοινώς κανείς δεν είναι τέλειος. Κι όμως επιθυμούμε ένα παιδί να ανταποκρίνεται σε κάθε "πείραμα" ή να μην αντιδρά έντονα ή να μην έχει ελαττώματα. Αν δεν συμβεί έτσι γυρνάμε στον εαυτό μας και τον τιμωρούμε θεωρώντας ότι είμαστε αποτυχημένοι ή ότι το παιδί μας δεν θα μας αγαπά στο μέλλον, επειδή κάνουμε τόσα λάθη. Οι άνθρωποι δεν λειτουργούμε σαν ρομπότ σε καμία απολύτως στιγμή της ζωής μας. Αντίθέτως... Ζούμε!
Τι να γίνει;
Δες, άκου, ενημερώσου και εφάρμοσε όσα σου ταιριάζουν προσαρμόζοντάς τα στις δικές σου οικογενειακές ανάγκες.
Διαχώρισε το πρέπει από το χρειάζεται! Δεν χρειάζεται να επιβάλλεις κάτι στην οικογένεια σου επειδή έτσι πρέπει. Αναλογίσου από που προέρχεται το "πρέπει" που ακολουθείς κάθε φορά.
Φίλτραρε την πληροφορία που λαμβάνεις. Δεν έχουν όλα όσα βλέπεις πραγματικό αντίκρισμα στη ζωή σου.
Κάνε λάθος. Είναι ο δρόμος για το σωστό. Ζήτα συγγνώμη για το λάθος σου. Αγκάλιασε το παιδί σου και τον εαυτό σου.
Αν χρειαστείς βοήθεια ζήτησέ τη! Η παραδοχή της αδυναμίας δείχνει περισσότερη δύναμη.
