Η ανάπτυξη συναισθηματικής νοημοσύνης στα παιδιά προϋποθέτει την αναγνώριση και διαχείριση διαφόρων συναισθημάτων, ένα εκ των οποίων είναι και η λύπη. Η ύπαρξη της στη ζωή του παιδιού σηματοδοτεί ανισορροπία, μια έντονη συναισθηματική, μεταβατική περίοδο που πιθανόν να πηγάζει από:
- την απώλεια κάποιου αγαπημένου προσώπου ή κατοικίδιου
- την αντιμετώπιση οικογενειακών δυσκολιών (διαζύγιο, μετακόμιση , αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος)
- την ύπαρξη αντίξοων κοινωνικών συνθηκών (έλλειψη φίλων, εκφοβισμό) ή
- μια αποτυχία / απογοήτευση που μπορεί να βίωσε.
Η αναγνώριση της γίνεται αντιληπτή αν παρατηρήσει κανείς τη συμπεριφορά και τη διάθεση του παιδιού.
Συχνά συνοδεύεται από:
- δάκρυα
- μειωμένη ενέργεια
- απόσυρση από δραστηριότητες που πριν έδιναν ευχαρίστηση,
- έλλειψη ενδιαφέροντος για παιχνίδι
- κοινωνική αποστασιοποίηση
- επιθετικότητα
- προσκόλληση
Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου;
- Οι γονείς είναι σημαντικό να εντοπίσουν την ύπαρξη των παραπάνω αντιδράσεων και να ενθαρρύνουν το παιδί να εκφράσει το συναίσθημα, αποφεύγοντας να το απορρίψουν, να το υποτιμήσουν ή να συγκρίνουν την αντίδραση του με αυτή κάποιου άλλου παιδιού.
- Η σταθερότητα στη φωνή και ο απαλό τόνος γεμάτος φροντίδα, μια ζεστή αγκαλιά γίνονται το ασφαλές πλαίσιο, όπου θα μπορέσει να εκφραστεί και να κατανοήσει και το ίδιο αυτό που του συμβαίνει.
- Ρωτώντας το παιδί «Πώς αισθάνεσαι» ή «Τι συνέβη και αισθάνεσαι έτσι» συμμετέχουμε ενεργά και με ενδιαφέρον στη διαδικασία, που θα του επιτρέψει να μας μιλήσει. Η λύπη αν και δυσάρεστο συναίσθημα είναι σημαντικό να μπορέσει να ειπωθεί και να εκφραστεί.
- Αν η λεκτική επικοινωνία είναι δύσκολη για το παιδί, μπορούμε να προτείνουμε να εκφραστεί με άλλους τρόπους. Μέσα από το παιχνίδι, τη μουσική ή τη ζωγραφική το παιδί μπορεί να βρει διέξοδο και εκφραστεί πιο αποτελεσματικά.
- Η διατήρηση επίσης των δραστηριοτήτων ως μέρος της καθημερινής ρουτίνας του, μπορούν να παίξουν το ρόλο του σταθμιστή και να προσδώσουν στην ασφάλεια του.
- Σε περίπτωση που η λύπη του είναι προϊόν απογοήτευσης ή αποτυχίας, υποστηρίζουμε το παιδί, προσπαθώντας να τονώσουμε την αυτοπεποίθησή του και βοηθώντας το να θέτει ρεαλιστικότερους στόχους .
- Δίνοντας ένα δικό μας παράδειγμα μπορεί να βοηθήσουμε περισσότερο να αποδεχθεί τη λύπη του ως μέρος μιας απόλυτα φυσιολογικής εμπειρίας στην ανθρώπινη ύπαρξη και να αντιληφθεί ότι είναι απόλυτα υγιές σε κάποιες συνθήκες να νιώθουμε και λυπημένοι.
- Χρειάζεται επίσης να δώσουμε χρόνο να βιώσει τη λύπη του για να επιτρέψουμε στο τραύμα να επουλωθεί. Η επεξεργασία του συγκεκριμένου συναισθήματος γίνεται μοχλός κινητοποίησης για το παιδί να δράσει, να αντλήσει από τις εσωτερικές πηγές του δύναμη και να μπορέσει να οδηγηθεί στην αποδοχή τελικά της εμπειρίας του.
Αν παρόλα αυτά παρατηρήσουμε ότι η λύπη του γίνεται έντονη και χρόνια, μπορούμε να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας, που θα βοηθήσει το παιδί να εντοπίσει το αίτιο της λύπης του και θα του δώσει τα εργαλεία να τη διαχειριστεί. Αντίστοιχα ο ειδικός μπορεί να βοηθήσει και τους γονείς ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης του παιδικού συναισθήματος αλλά και του δικού τους. Η ενθάρρυνση και η υποστήριξη είναι ποιότητες που είναι απαραίτητες όχι μόνο για τα παιδιά μας, αλλά και για μας τους γονείς προκειμένου να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε σε έναν τόσο απαιτητικό ρόλο!
Πηγές:
Gottman J . “Η συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών”, εκδ. Πεδίο
