Εφόσον έχουμε αποφασίσει να ακολουθήσουμε τη μέθοδο της Μαρίας Μοντεσσόρι καλό είναι να την εντάσσουμε εξολοκλήρου στην καθημερινότητά μας. Πώς θα γίνει αυτό; Δημιουργώντας το κατάλληλο περιβάλλον στο ίδιο μας το σπίτι!
Μιλήσαμε αναλυτικά για το παιδικό δωμάτιο και αναφερθήκαμε στην επίπλωση αλλά και στην ευρύτερη διακόσμηση. Ένα παιδί όμως δεν κινείται μόνο εντός του δωματίου του, εξερευνά όλο του το σπίτι και επιθυμεί να λαμβάνει μέρος σε όλες της δραστηριότητες που γίνονται μέσα σ αυτό. Ας δούμε τι συμβαίνει στους διάφορους χώρους.
Το σαλόνι
Το σαλόνι είναι παραδοσιακά ο χώρος συνάντησης της οικογένειας. Είναι το μέρος όπου δεχόμαστε επισκέψεις και για τις περισσότερες οικογένειες είναι το μέρος όπου περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας. Έχει σημασία για το παιδί να νιώθει πως μπορεί να συμμετέχει στον οικογενειακό ρυθμό με τον δικό του τρόπο.
Τι σημαίνει αυτό; Μπορούμε να έχουμε στο σαλόνι μας μια γωνία διαμορφωμένη με λίγα παιχνίδια (τα παιχνίδια του σαλονιού) και να έχουμε ένα τραπεζάκι παιδικό με καρεκλίτσες οριοθετώντας το χώρο ίσως με κάποιο παζλ δαπέδου. Θα μπορούσε επίσης να υπάρχει και μια μικρή βιβλιοθήκη - ραφιέρα δομημένη από ανοιχτούς κύβους ή κούτες στην οποία θα τοποθετήσουμε αγαπημένα παιδικά βιβλία ή κάποιο κουκλάκι ή τα εργαλεία ζωγραφικής. Το παιδί σαφώς μπορεί να κινηθεί ελεύθερα στο χώρο, να τον επεξεργαστεί και να εξερευνήσει.
Έχει πολύ μεγάλη σημασία η τάξη! Κάθε πράγμα να έχει μια θέση και αν υπάρχουν πράγματα που δεν επιτρέπεται να αγγίξει το παιδί, είτε να μην βρίσκονται στο οπτικό του πεδίο, είτε να εξηγούμε τους λόγους για τους οποίους ένα ντουλάπι απαγορεύεται για παράδειγμα να ανοιχθεί. Βέβαια δεν μπορούμε να απαγορεύουμε εμείς στο παιδί να πειράζει τα πράγματα μας όταν τα συναντά αλλά εμείς ανενδοίαστα να αλλάζουμε θέσεις και να αρπάζουμε οτιδήποτε θελήσουμε από το χώρο του. Αν το παιδί πρέπει να ρώτα και να σέβεται, πρέπει και εμείς να ρωτάμε και να σεβόμαστε!
Η κουζίνα
Η κουζίνα είναι το μέρος που μαγνητίζει τα παιδιά περισσότερο από κάθε άλλο. Είτε γιατί βλέπουν τους γονείς τους να αφιερώνουν χρόνο εκεί, είτε γιατί είναι τόπος δημιουργίας, είτε γιατί παραδοσιακά έχει τα πιο πολλά απαγορευμένα αντικείμενα. Να αποκλείσουμε το παιδί από τον συγκεκριμένο χώρο ούτε γίνεται, αλλά δεν είναι και επιθυμητό.
Το παιδί στην κουζίνα έρχεται σε επαφή με μυρωδιές, με υφές, με γεύσεις που προωθούν κατακόρυφα την ανάπτυξή του. Τι θα κάνουμε λοιπόν; Ανάλογα με το ηλικιακό στάδιο του παιδιού μπορούμε να έχουμε ομοίωμα κουζίνας (δες εδώ παιδικές κουζίνες) στο ύψος του και να του δίνουμε να επεξεργάζεται διάφορα ασφαλή υλικά, όση ώρα βρισκόμαστε στο χώρο αυτό. Υπάρχουν διάφορα σκαμπό ή σκαλοπατάκια τα οποία μπορεί το παιδί να χρησιμοποιήσει για να φτάσει στο ύψος του νεροχύτη, όπου μπορεί να έχει ένα δικό του σφουγγαράκι και να βοηθά στο πλύσιμο των πιάτων. Σε αυτό βοηθά πολύ και ο πύργος εκμάθησης που δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να έρχονται σε επαφή με τις δραστηριότητες των γονιών τους. Επιπλέον μπορούμε να διαμορφώσουμε χώρο σε κάποιο μικρό τραπεζάκι με ένα λεκανάκι, ώστε να μπορεί να πλύνει εκεί το δικό του πιατάκι!
Ανάλογα με τις δεξιότητες που έχουν κατακτήσει είναι καλό να επιτρέπουμε στα παιδιά τις αντίστοιχες ενέργειες π.χ ρίχνω νερό στο μπολ με την κανάτα, κόβω μια μπανάνα με ελαφρύ μαχαίρι, πλάθω το ζυμάρι κλπ. Η κουζίνα ως χώρος προσφέρεται για την επίδοση σε οικογενειακές μοντεσσοριανές δραστηριότητες όπως είναι το συλλογικό μαγείρεμα. Είναι σαφώς απαραίτητο να ενημερώνουμε τα παιδιά για τα μέρη τα οποία καλό είναι να μην πλησιάζουν όπως τα μάτια της κουζίνας εξηγώντας τούς τους λόγους και θέτοντας όρια. Η μέθοδος μοντεσσόρι δεν καταργεί τα όρια, παραδίδει μια έμμετρη ελευθερία!
Το μπάνιο
Τι μπορεί να γίνει για το μπάνιο; Είναι το ερώτημα πολλών από αυτούς που επιλέγουν να ακολουθήσουν την Μοντεσσόρι. Γλιστράει, είναι επικίνδυνο, άβολο, παγωμένο και πολλά άλλα...
Τα πράγματα είναι απλά! Εκτός του ότι υπάρχουν μοντεσσοριανά έπιπλα μπάνιου για τα παιδιά, κυκλοφορούν διάφορα "πατήματα" σε διαφορετικά ύψη τα οποία μπορούν να κλείσουν και να αποθηκευτούν, όταν το παιδί δεν βρίσκεται σε αυτό το χώρο. Τα σκαλοπατάκια αυτά βοηθούν το παιδί να φτάσει στον νιπτήρα, να μπορέσει με άνεση να πλύνει τα χέρια του, τα δόντια του, το πρόσωπό του! Είναι σημαντικό να μειώνεται η ανάγκη του παιδιού για βοήθεια σε καθημερινές δραστηριότητες όπως αυτές. Σε αυτή τη λογική κινούνται και τα αποσπώμενα καθίσματα τουαλέτας για μικρές ηλικίες. Επίσης αναλόγως με το στάδιο ανάπτυξης του μικρού μας αλλά και με τον τύπο μπανιέρας που διαθέτουμε, έχει σημασία να μειώσουμε το βαθμό συμμετοχής μας και την ώρα του μπάνιου!
