Η αναγνωστική διαδικασία περιλαμβάνει την αναγνωστική αποκωδικοποίηση και κατανόηση και είναι ιδιαιτέρως πολύπλοκη, καθώς προϋποθέτει επιμέρους δεξιότητες, όπως μνήμη, λεξιλόγιο, ακουστική κατανόηση, αναγνώριση λεξιλογίου και μορφοσυντακτικές γνώσεις. Ταυτόχρονα, ο βαθμός αναγνωστικής ικανότητας συνδέεται με προσωπικά χαρακτηριστικά του αναγνώστη αλλά και με τους τρόπους που εξάγει συμπεράσματα ή χρησιμοποιεί τις προηγούμενες γνώσεις του. Κατά την ανάγνωση ενεργοποιούνται 5 γνωστικές διαδικασίες. Όσοι μαθητές ή ενήλικες αποτυγχάνουν κατά την ανάγνωση φαίνεται να έχουν ελλείμματα στους παραπάνω τομείς, καθώς και στην αναγνωστική ευχέρεια, δηλαδή την ταχύτητα και την ακρίβεια της ανάγνωσης. Επιπροσθέτως, παρουσιάζουν έλλειψη υπομονής και επιμονής αλλά και απουσία ενεργοποίησης στρατηγικών ορθής ανάγνωσης είτε γιατί δε γνωρίζουν τέτοιες στρατηγικές είτε διότι δεν έχουν εξασκηθεί αρκετά σε αυτές. Εκτός από τα παραπάνω, ένα μεγάλο ποσοστό μαθητών με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες παρουσιάζει ελλείμματα στο πεδίο της αναγνωστικής ικανότητας.
Παρακάτω θα βρείτε δύο (2) δραστηριότητες βελτίωσης της αναγνωστικής ικανότητας που μπορούν να γίνουν στο σπίτι με απλά υλικά, χωρίς την παρουσία εκπαιδευτικού ή θεραπευτή. Η πρώτη δραστηριότητα είναι πιο κατάλληλη για μαθητές πρώτης σχολικής ηλικίας, ενώ η δεύτερη δραστηριότητα για μεγαλύτερους μαθητές.
1η Δραστηριότητα: «Το ψάρεμα»
Στόχος: Εξάσκηση στην αναγνωστική αποκωδικοποίηση και ευχέρεια
Χρόνος: 15’
Διαδικασία: Κόβουμε χαρτόνια σε σχήμα ψαριού και γράφουμε πάνω τους με χρωματιστό μαρκαδόρο λέξεις που ξέρουμε ότι δυσκολεύουν το παιδί (δισύλλαβες, τρισύλλαβες, πολυσύλλαβες, λέξεις με διφθόγγους και συμφωνικά συμπλέγματα). Βάζουμε τα «ψαράκια» σε ένα διχτάκι ή σ’ ένα υφασμάτινο σακουλάκι και ζητάμε από το παιδί να «ψαρέψει» μία λέξη κάθε φορά και να τη διαβάσει φωναχτά. Επαναλαμβάνουμε για όλες τις λέξεις. Φροντίζουμε να υπάρχει ικανοποιητικός αριθμός λέξεων (τουλάχιστον 10). Ζητάμε από το παιδί να επαναλάβει τη διαδικασία, έτσι ώστε να μειώσει τον χρόνο ανάγνωσης των λέξεων. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται τρεις (3) φορές. Κάθε φορά επιλέγουμε 1-2 κατηγορίες λέξεων (πχ. δισύλλαβες-τρισύλλαβες, λέξεις με αυ-ευ).
2η Δραστηριότητα: «Το θέατρο»
Στόχος: Εξάσκηση στην αναγνωστική αποκωδικοποίηση και ευχέρεια
Χρόνος: 20’
Διαδικασία: Διαλέγουμε κάποιο θεατρικό έργο ή παραμύθι κατάλληλο για την ηλικία του παιδιού και βοηθάμε στη δραματοποίησή του. Το παιδί διαλέγει τον ήρωα που προτιμά και οι υπόλοιποι παρευρισκόμενοι μοιράζονται τους άλλους ρόλους. Κάθε «ηθοποιός» διαβάζει δυνατά τις ατάκες του προσπαθώντας ταυτόχρονα να έχει το ανάλογο ύφος, να διαβάζει γοργά αλλά καθαρά και να βελτιώνει τον χρόνο ανάγνωσης.
Πηγές
- Παντελιάδου, Σ. (2000). Μαθησιακές Δυσκολίες και Εκπαιδευτική Πράξη. Αθήνα: Πεδίο.
- Τζιβινίκου, Σ. (2015). Μαθησιακές δυσκολίες - διδακτικές παρεμβάσεις. [ηλεκτρ. βιβλ.]. Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Ανακτήθηκε από http://hdl.handle.net/11419/5332.
