Η διαφορά μου... το δικαίωμά μου!

Θα πρέπει να ξέρουμε όλοι ότι η διαφορετικότητα κεντάει ένα πλούσιο χαλί, και πρέπει να καταλάβουμε πως όλοι οι κόμποι του χαλιού έχουν ισότιμη αξία…

Maya Angelou,  Αφροαμερικανίδα ποιήτρια και συγγραφέας

Η διαφορετικότητα κάθε ανθρώπου συνιστά την μοναδικότητά του. Ωστόσο, όταν η απόκλιση από τα κυρίαρχα κοινωνικά πρότυπα είναι μεγάλη, όταν η διαφορά  ξεφεύγει από τα πλαίσια της ασφαλούς ομοιότητας  φτάνει να αντιμετωπίζεται ως πηγή δυστυχίας του ατόμου που την φέρει. Αυτή η προσέγγιση βασίζεται στην ελάχιστη ή περιορισμένη γνώση για μια ομάδα ανθρώπων κι οδηγεί σε αυθαίρετες γενικεύσεις, μεροληπτικές στάσεις και στερεότυπες πεποιθήσεις.

Αντιμετωπίζοντας την προκατάληψη

Η προκατάληψη, ως αρνητική προδιάθεση, συναίσθημα και συμπεριφορά έναντι ενός ανθρώπου ή μιας ομάδας ανθρώπων, μπορεί να οδηγήσει στον αποκλεισμό τους. Τα κριτήρια με βάση τα οποία συμβαίνει ο αποκλεισμός είναι κοινωνικές κατασκευές, που αλλάζουν με αργούς ρυθμούς. Αν αναζητήσουμε τα αίτια της περιθωριοποίησης δεν θα τα βρούμε στα τόσο στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που πλήττονται ή στο αρνητικό τους συναίσθημα, όσο στις στάσεις και συμπεριφορές των άλλων. Μεταξύ αυτών δεν είναι μόνο η περιφρόνηση κι η απέχθεια, αλλά κι ο οίκτος, η συμπόνια ή η απλή ανεκτικότητα.

Ο δρόμος της αποδοχής

Αυτό που πραγματικά χρειάζεται είναι η αποδοχή της διαφορετικότητας, η αναγνώριση του δικαιώματος του διαφορετικού «άλλου» κι η εκχώρηση δύναμης σ’ αυτόν. Η επικόλληση μιας ετικέτας που τον εντάσσει με μια γενική ομάδα (π.χ. ανάπηρος), που υπερτονίζει τη διαφορά, καλλιεργεί το έδαφος για τη δημιουργία κοινωνικών στερεοτύπων, ενώ δεν επιτρέπει στο άτομο την αναγνώριση του δικαιώματος στον αυτοπροσδιορισμό, την αποδοχή του δικαιώματος να είναι ο ξεχωριστός εαυτός του.