Η μουσική επιδρά σημαντικά στη λειτουργία και ανάπτυξη του εγκεφάλου των παιδιών. Η μουσική και οι τέχνες γενικότερα, ενεργοποιούν το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου το οποίο και σχετίζεται με τη δημουργηκότητα. Ο δυτικός τρόπος ζωής, αλλά και η καθημερινότητα των ενηλίκων στηρίζεται κυρίως σε δραστηριότητες που αφορούν τη λογική και επομένως το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου. Η επαφή με τη μουσική από μικρή ηλικία ωστόσο, μέσω της ενεργοποίησης του δεξιού ημισφαιρίου που προκαλεί, οδηγεί σε συνολικά καλύτερη λειτουργία του εγκεφάλου, καθώς ενισχύει την επικοινωνία των δύο ημισφαιρίων. Παρακάτω, παρατίθονται κάποιοι από τους τρόπους με τους οποίους επιδρά η μουσική στην ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Βελτίωση της Ακουστικής και Φωνητικής Αντίληψης
Η εκμάθηση της μουσικής, ενισχύει την ανάπτυξη της δεξιότητας της ακρόασης, και έτσι το παιδί μπορεί να διακρίνει ευκολότερα τους ήχους. Αυτό, είναι πολύ σημαντικό καθώς το παιδί μαθαίνει να ακούει καλύτερα και με μεγαλύτερη προσοχή τη γλώσσα, καθώς επίσης και να διαχωρίζει τους ήχους και τους φθόγγους με μεγαλύτερη ευκολία, γεγονός που συνεπάγεται την καλύτερη άρθρωση λέξεων και τη σωστότερη εκφορά τους.
Ενίσχυση Λεξιλογίου
Τα τραγούδια και οι μουσικές δραστηριότητες, βοηθούν τα παιδιά στην εκμάθηση νέων λέξεων. Μέσω της μουσικής ή των ρυθμικών ασκήσεων, μπορούν να διδαχτούν νέες λέξεις και έννοιες, να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους αφομοιώνοντάς το ευκολότερα και με ευχάριστο τρόπο.
Συγκέντρωση και Μνήμη
Η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου, ενισχύει τη συγκέντρωση και τη διατήρηση πληροφορίας. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή και συγκέντρωση για την ερμηνεία και την εκμάθηση ενός μουσικού κομματιού, καθώς οι λάθος νότες ή οι φάλτσες νότες ακούγονται και γίνονται αντιληπτές ήδη από τα πρώτα μαθήματα μουσικής. Με τον τρόπο αυτό, τα παιδιά που διδάσκονται ένα μουσικό όργανο ή ακούνε συστηματικά μουσική, μαθαίνουν να ακούνε, να συγκεντεντρώνονται την στιγμή της ερμηνείας και στην πράξη της εκτέλεσης ή της ακρόασης, γεγονός που συμβάλλει και στην ενίσχυση της συγκέντρωσης και στις υπόλοιπες δραστηριότητές τους.
Έκφραση και Ανάπτυξη Συναισθημάτων
Η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου, καθώς και η ακρόαση, ενισχύουν το συναισθηματικό κόσμο των παιδιών και όχι μόνο. Όλοι μας έχουμε συνδυάσει μία μουσική με μία συναισθηματική κατάσταση (π.χ όταν είμαστε λυπημένοι ακούμε συγκεκριμένη μουσική), καθώς και το αντίστροφο. Διάφορες μουσικές, καλλιεργούν συγκεκριμένα συναισθήματα. Αυτή η ιδιότητα της μουσικής είναι πολύ σημαντική, καθώς ερχόμαστε σε επαφή με συναισθήματα που δεν τα έχουμε βιώσει και είναι απαραίτητα στην καθημερινή μας ζωή, ειδικά τα παιδιά που ζουν σε προστατευμένο περιβάλλον και δεν έχουν αποκτήσει ακόμα τόσες εμπειρίες ζωής. Με αυτό τον τρόπο, τα παιδιά που έρχονται σε επαφή με τη μουσική, έρχονται σε επαφή με το συναίσθηματικό τους κόσμο, μαθαίνουν να εκφράζονται καλύτερα και ενισχύεται η συναισθηματική νοημοσύνη του εγκεφάλου.
Κοινωνικές Δεξιότητες
H εκμάθηση της μουσικής αποτελεί μία κοινωνική διαδικασία. Κατά την εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου, τα παιδιά παίζουν μπροστά στο δάσκαλο τους, γεγονός που χτίζει μία συνθήκη επικοινωνίας. Επίσης, ιδιαίτερα στην προσχολική ηλικία, πολλά παιδιά συμμετέχουν σε ομαδικές μουσικές δραστηριότητες στις οποίες και μαθαίνουν να επικοινωνούν, να ακούν το ένα το άλλο,να παίζουν και να δημιουργούν ομαδικά. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται η κοινωνική αντίληψη, ή η κοινωνική νοημοσύνη.
Ενίσχυση Λεπτής Κινητικότητας
Το παίξιμο ενός οργάνου απαιτεί μεγάλη ακρίβεια στις κινήσεις των χεριών και των δακτύλων και συνεχή εξάσκηση σε αυτές. Η εναλλαγή της έντασης, του ρυθμού, του στυλ του κάθε μουσικού είδους, ανάλογα και με το επίπεδο του μαθητή, καλλιεργεί συνεχώς τη λεπτή κινητικότητα η καλλιέργεια της οποίας συμβάλλει σημαντικά σε μελλοντικές δεξιότητες του παιδιού.
Ενίσχυση Συντονισμού και Ισσοροπίας
Η επαφή με το ρυθμό από μικρή ηλικία, αποτελλεί μία πολύ σημαντική δεξιότητα καθώς η εκμάθηση του, συνεπάγεται με την ενίσχυση του συντονισμού του σώματος και της σωστής ισσσοροπίας του σώματος. Ακόμα, η διατήρηση του ρυθμού, απαιτεί πλήρη συγκένρωση γεγονός που όπως προαναφέρθηκε ενισχύει την εκμάθηση και τη μνήμη.
Νευρολογική Ανάπτυξη
Κατά την μουσική ακρόαση αλλά και κατά την μουσική εκτέλεση, ενεργοποιούνται ταυτόχρονα διάφορα μέρη του εγκεφάλου. Η μουσική όπως προαναφέρθηκε, επειδή αφορά το συναίσθημα, ενδυναμώνει το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου ενισχύοντας το συναισθηματικό κόσμο και τη φαντασία συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην νευρολογική ανάπτυξη των παιδιών.
Ενίσχυση Πλαστικότητας
Μέσω της μουσικής, ενισχύεται η πλαστικότητα του εγκεφάλου, δηλαδή η ικανότητα να αναπροσαρμόζεται και να δημιουργεί νέες συνάψεις, καθώς κατά τη μουσική ακρόαση και εκτέλεση, ενεργοποιούνται πολλαπλά σημεία στον εγκέφαλο και δημιουργουνται ισχυρές συνδέσεις.
Συμπέρασμα
Η μουσική ακρόαση και εκμάθηση, προσφέρουν πολλά οφέλη στον εγκέφαλο των παιδιών, καθώς ενισχύει τη μνήμη, τις γνωστικές και γλωσσικές δεξιότητες, τη συναισθηματική ευεξία, τις κοινωνικές δεξιότητες και τις κινητικές ικανότητες, αποτελώντας ένα σημαντικό εφόδιο για την μετέπειτα ζωή των παιδιών.
