Αναρωτιέστε γιατί το παιδί σας λέει ψέματα; Ή μήπως είστε πεπεισμένοι πως ποτέ δεν θα σας πει ψέματα; Εξάλλου, είστε δημοκρατικοί και συζητήσιμοι. Γιατί να το κάνει;
Όλα τα παιδιά λένε κατά καιρούς ψέματα.
Μόλις το παιδί κατακτήσει τη γλώσσα και μαζί την ικανότητα να εκφράζει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του, μόλις ξεκινήσει την ουσιαστική κοινωνική του δραστηριότητα, αυτόματα εισέρχεται στην εποχή του ψέματος. Αυτό βέβαια, δε σημαίνει ότι το παιδί λέει ψέματα συνειδητά. Στη νηπιακή ηλικία, πολλά παιδιά διηγούνται απίθανες ιστορίες που τις παρουσιάζουν σαν αληθινές. Σ’ αυτή την περίπτωση, τα παιδιά δε ψεύδονται για ν’ αποκομίσουν άμεσο όφελος, αλλά ανακατασκευάζουν την πραγματικότητα, τη φέρνουν στα δικά τους μέτρα. Χρησιμοποιούν τη φαντασία τους είτε για να δώσουν νέα μορφή σε δυσάρεστα γεγονότα κι έτσι να μπορέσουν να τ’ αντιμετωπίσουν, είτε για να βγουν από μια δύσκολη θέση στην οποία βρέθηκαν με δικές τους ενέργειες.
Γιατί τα παιδιά λένε ψέματα;
- Δεν είναι ακόμη ικανό να διαχωρίσει την πραγματικότητα από τη φαντασία, συγχέει αυτά που λέει μ’ αυτά που σκέφτεται (π.χ. η φράση «δεν είπα ψέματα» για το παιδί μπορεί να σημαίνει «δεν ήθελα να πω ψέματα»)
- Μ’ αυτόν τον τρόπο φτιάχνει τον κόσμο όπως του αρέσει
- Παίρνει ικανοποίηση από την ιστορία που λέει, λατρεύει τις υπερβολές
- Τα χρησιμοποιεί για να μας προσκαλέσει στο δικό του, φιλικό κόσμο
- Εκφράζει τις πραγματικές του ανάγκες, αγωνίες, φόβους, αναζητά συναισθηματική κάλυψη
- Επειδή μέσα του εύχεται να μην είχε κάνει κάτι δυσάρεστο
- Για ν’ αποφύγει μια αρνητική κατάσταση που το φοβίζει, του δημιουργεί άγχος ή ντροπή
- Για να κρύψει μια αδυναμία του, για να μη μας απογοητεύσει, για ν’ αποφύγει την ευθύνη
- Για να πετύχει γρήγορα το στόχο του, για να γίνει το επίκεντρο της προσοχής
- Για να δοκιμάσει τις δυνάμεις του
Προσοχή! Καθώς το παιδί μεγαλώνει, τα ψέματα γίνονται λιγότερο αθώα, περισσότερο συνειδητά και σκόπιμα.
