Μεγαλώνοντας τα παιδιά μας, καλούμαστε να τα βοηθήσουμε να κατακτήσουν δεξιότητες και συμπεριφορές που θα τους είναι χρήσιμες σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Μία από αυτές είναι η αξία της ευγένειας.
Η ευγένεια είναι κάτι που αξίζει να επενδύσουμε στο μεγάλωμα του παιδιού, καθώς μέσα από αυτήν καλλιεργούμε την καλοσύνη, τον σεβασμό, την αλληλεγγύη, την ενσυναίσθηση.
Πώς μαθαίνει το παιδί μας να είναι ευγενικό;
Το βασικότερο που πρέπει να θυμόμαστε είναι πως η ευγένεια είναι μεταδοτική! Τα παιδιά μαθαίνουν από το παράδειγμα μας, από αυτό που κάνουμε. Οι πράξεις μας έχουν μεγάλη δύναμη και εκείνα δίνουν σημασία στην συμπεριφορά μας και όχι στα λόγια μας.
Αρχικά λοιπόν ας παρατηρήσουμε πως συμπεριφερόμαστε εμείς και τα υπόλοιπα μέλη (ενήλικα και μη) της οικογένειας μας μέσα στην καθημερινότητα. Είμαστε ευγενικοί μεταξύ μας; Χρησιμοποιούμε το ‘ευχαριστώ’ και το ‘παρακαλώ’; Ζητάμε με ευγένεια όταν θέλουμε κάτι ή το απαιτούμε; Μιλάμε με ευγένεια στους ανθρώπους γύρω μας; Στον σερβιτόρο, στον ταμία, στον περαστικό; Αυτή η παρατήρηση θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε τι μηνύματα παίρνει το παιδί από τις πράξεις και την συμπεριφορά μας.
Αν, για παράδειγμα, λέμε στο παιδί να μας ζητάει ευγενικά ότι θέλει αλλά εμείς ποτέ δεν το κάνουμε αυτό με τους άλλους, το παιδί υιοθετεί την συμπεριφορά μας και όχι τα λόγια μας. Ασυνείδητα παίρνει το μήνυμα ότι αυτή η συμπεριφορά είναι σωστή, αυτή που κάνουν οι ενήλικες.
Ιδέες και ευγενικοί τρόποι
Έστω λοιπόν ότι εμείς έχουμε ευγενική συμπεριφορά και όμως το παιδί μας συχνά συμπεριφέρεται και επικοινωνεί με επιτακτικό και απότομο τρόπο. Τι μπορούμε να κάνουμε;
- Αρχικά, συζητήστε μαζί του για τον ‘σωστό’ τρόπο που ζητάμε κάτι. Δηλαδή, πείτε του: Αντί να μου πεις «Θέλω νερό τώρα», θα προτιμούσα να μου το ζητήσεις ευγενικά: «Σε παρακαλώ, βάλε μου νερό». Το να πούμε στο παιδί πες το ευγενικά, χωρίς να του έχουμε εξηγήσει πρώτο τι είναι ευγενικό και τι όχι, δεν θα έχει αποτέλεσμα.
- Προσπαθήστε κατά τη διάρκεια της ημέρας να είστε ευγενικοί απέναντι στο παιδί δίνοντας τους ένα άμεσο παράδειγμα: πχ. Σε παρακαλώ, μπορείς να μαζέψεις τα παιχνίδια σου από τον καναπέ; Σε ευχαριστώ που μου έφερες το ποτήρι.
- Επίσης, μπορείτε να διαβάσετε παραμύθια που προάγουν τους ευγενικούς τρόπους μέσα και έξω από το σπίτι. Αυτά θα σας βοηθήσουν να συζητήσετε και να καταλάβει το παιδί τις ευγενικές συμπεριφορές.
- Μια ωραία δραστηριότητα είναι φτιάξετε με το παιδί έναν ήρωα, ο οποίος θα λειτουργεί σαν υπενθύμιση των ευγενικών λέξεων. Για παράδειγμα, φτιάχνετε με χαρτόνι ένα αρκουδάκι, το ‘ευγενικό’ αρκουδάκι, και δίπλα του κολλάτε λέξεις όπως «ευχαριστώ», «παρακαλώ», «συγνώμη» κτλ. Αυτό θα το έχετε μέσα στο σπίτι σε εμφανές μέρος και θα μπορείτε να ανατρέχετε όταν σας δίνεται η ευκαιρία και να θυμάστε τους ευγενικούς τρόπους.
- Όταν βρίσκετε αφορμή, μπορείτε να συζητάτε με το παιδί για αυτά που συμβαίνουν γύρω σας. Πχ. Άκουσες πως μίλησε ο κύριος στο παιδάκι του στο διπλανό τραπέζι; Ήταν ένας ευγενικός τρόπος ή όχι; Έτσι το βοηθάτε να παρατηρήσει και να ξεχωρίσει στο περιβάλλον τις σωστές συμπεριφορές.
- Πολλές ευκαιρίες θα βρείτε και όταν το παιδί θα συναναστρέφεται με άλλα παιδιά. Πάνω στο παιχνίδι, πολλά ξεχνάνε την ευγενική συμπεριφορά και έτσι ξεκινάνε πολλές φορές οι διαμάχες και οι τσακωμοί. Εκεί είναι σημαντικό να εστιάσουμε ότι συνήθως το να είμαστε ευγενικοί φέρνει τα αποτελέσματα που επιθυμούμε.
Η συμπεριφορά των άλλων
Φυσικά, δεν μπορούμε να ελέγξουμε την συμπεριφορά των άλλων και όπως είναι αναμενόμενο, όσο ευγενικό και αν είναι το παιδί μας θα έρθει αντιμέτωπο με παιδιά και ενήλικες που δεν είναι, και είναι καλό να το μάθουμε να διεκδικεί την ευγένεια και τον σεβασμό από τους άλλους. Μέσα από τη συζήτηση και από το παράδειγμα μας, το παιδί θα μάθει να ζητάει από τον άνθρωπο που συναναστρέφεται να είναι ευγενικός και να το σεβαστεί. Εμείς μπορούμε να το ενθαρρύνουμε: πχ. Πες στον Γιώργο πως δεν σου αρέσει ο τρόπος που στο ζητάει και θα ήθελες να σου μιλάει ευγενικά και ήρεμα.
Εστιάστε στην θετική συμπεριφορά
Θα έχετε καλύτερα αποτελέσματα όταν επιβραβεύετε την ευγενική συμπεριφορά του παιδιού, παρά αν επισημάνετε συνεχώς τον λάθος τρόπο του. Όταν το παιδί δει πόσο χαρούμενοι είστε και ακούει: «Μπράβο που θυμήθηκες τις ευγενικές λεξούλες και είσαι ευγενικό», θα αρχίσει να χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο τους ευγενικούς τρόπους. Μην χάσετε λοιπόν ευκαιρία να του δείχνετε πως παρατηρείτε την προσπάθεια του να είναι ευγενικό.
Και κάτι τελευταίο: Τα παιδιά θέλουν τον χρόνο τους και όπως σας είπα μαθαίνουν πολλά παρατηρώντας τη δική μας συμπεριφορά. Δώστε λοιπόν χρόνο και τα εφόδια για να μπορέσουν να ξεχωρίσουν το σωστό και να το εφαρμόσουν.
Αριστοτέλης
