Η σχολική χρονιά έχει ξεκινήσει. Η καθημερινή σχολική μελέτη ενός εφήβου όμως, γίνεται για τους γονείς ένας "γολγοθάς" καβγάδων και τσακωμών ανάμεσα στην οικογένεια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι σχέσεις των μελών μεταξύ τους να διαρρηγνύονται και να μην υπάρχουν ξεκάθαρα τα όρια και οι ισορροπίες ανάμεσά τους. Η άρνηση του εφήβου για διάβασμα αποτελεί καθημερινό φαινόμενο, που παρατηρείται σε μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου, με τους γονείς να δηλώνουν σε εκπαιδευτικούς και ψυχολόγους ότι δυσκολεύονται ή αδυνατούν να κάνουν το παιδί τους να διαβάζει.
Αιτίες άρνησης κατ' οίκον μελέτης
Το καθημερινό διάβασμα αναμφίβολα αποτελεί μια απαιτητική διαδικασία. Υπάρχουν πολλές αιτίες που το παιδί μπορεί να μη θέλει να διαβάσει. Πολλές φορές οι γονείς θέλοντας να κάνουν το παιδί τους να διαβάσει, του προβάλλουν δικές τους επιδιώξεις, όπως "να είσαι καλός μαθητής" ή "αν δεν διαβάσεις, πώς θα γίνεις γιατρός ή δικηγόρος;" γεμίζοντάς τα παιδιά με περισσότερο άγχος, πίεση και ανασφάλεια. Μια άλλη αιτία αποτελεί το γεγονός ότι ο έφηβος δεν μπορεί να ανταποκριθεί στο επίπεδο δυσκολίας ή στις απαιτήσεις του εκάστοτε μαθήματος. Ακόμη, ο μαθητής ενδέχεται να δυσανασχετεί με την ποσότητα των κατ' οίκον εργασιών που αναθέτει ο εκπαιδευτικός. Συχνά μπορεί να περνά πολύ χρόνο της ημέρας σε βιντεοπαιχνίδια ή άλλες δραστηριότητες, να μην έχει αυξημένα επίπεδα κινήτρου και να αποφεύγει το διάβασμα. Τέλος προβάλλει τη δικαιολογία ότι δεν προλαβαίνει να διαβάσει.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;
Οι γονείς, όταν το παιδί τους συστηματικά αρνείται να διαβάσει τα μαθήματά του, είναι απαραίτητο να προβληματιστούν και να αναζητήσουν λύσεις, ώστε να βοηθήσουν πρωτίστως το παιδί τους, να μην υπάρχουν καβγάδες και να είναι ομαλές οι σχέσεις τους με τα παιδιά τους.
Χρόνος για συζήτηση-Παροχή κινήτρων
Το πιο σημαντικό είναι να κάνουν μια εποικοδομητική και ουσιαστική συζήτηση με τα παιδιά τους, με κατανόηση, σεβασμό και ενσυναίσθηση, με ήρεμους και σταθερούς τόνους φωνής χωρίς απόλυτο και αυταρχικό χαρακτήρα. Στη συνέχεια μπορούν να ενισχύσουν το κίνητρο του παιδιού για διάβασμα. Μπορούν να συμφωνήσουν με το παιδί τι μπορεί εκείνο να κερδίσει, αφού ολοκληρώσει τα μαθήματά του. Ανάλογα με τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και τις προτιμήσεις του επιλέγουν συστηματικές επιβραβεύσεις, αφού το παιδί έχει σημειώσει υψηλό ή καλό βαθμό σε μια εργασία ή σε ένα κριτήριο αξιολόγησης.
Οργάνωση χώρου και χρόνου μελέτης
Επιπρόσθετα, είναι σημαντικό να υπάρχει οργάνωση του χώρου και του χρόνου μελέτης στο σπίτι ανάλογα με την τάξη που βρίσκεται και τις ανάγκες του. Οι γονείς μαζί με το παιδί καθορίζουν εκ των προτέρων τον χρόνο μελέτης, πότε θα ξεκινά, αν θα υπάρχουν διαλείμματα, πόσο θα διαρκούν και πότε θα ολοκληρώνεται (πριν από τις εξωσχολικές δραστηριότητες), πόση ώρα χρειάζεται για κάθε μάθημα, από ποιες πηγές και εργαλεία μπορεί να λάβει βοήθεια αν χρειαστεί κατά τη διάρκεια του διαβάσματος. Ο χώρος μελέτης παίζει ρόλο και στη σχολική επίδοση του παιδιού. Είναι σημαντικό ο μαθητής να διαβάζει σε έναν λειτουργικό για εκείνον χώρο, σε ένα καθαρό και τακτοποιημένο γραφείο, πάνω στο οποίο θα έχει μόνο τα απαραίτητα, με καλό φωτισμό και σε ένα ήσυχο μέρος με κλειστή πόρτα. Τα υπόλοιπα μέλη πρέπει να κάνουν ησυχία κατά τις ώρες διαβάσματος.
Συμπερασματικά, το καθημερινό διάβασμα αποτελεί μια απαιτητική διαδικασία για τους μαθητές, για την ολοκλήρωση της οποίας χρειάζονται χρόνο, ηρεμία και συγκέντρωση, αλλά και για τους γονείς όταν τα παιδιά αρνούνται να διαβάσουν. Οι γονείς είναι σημαντικό να ενθαρρύνουν, να παρέχουν κίνητρα στα παιδιά, να τα υποστηρίζουν, να υπάρχει ηρεμία κατά τις ώρες μελέτης. Αναμφίβολα, το πιο σημαντικό είναι η συζήτηση με τα παιδιά για ό,τι τα προβληματίζει σχετικά με το διάβασμα και να τους δίνουν τα απαραίτητα εφόδια για την οργάνωση του ημερήσιου προγράμματός τους. Έτσι, τα παιδιά θα μελετούν χωρίς άρνηση, με πρόγραμμα και με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα μελέτης με τις σχέσεις ανάμεσα στα μέλη να καθίστανται αρμονικές.