Χριστούγεννα και Παιδί

Παιδί: Πώς ήταν τα Χριστούγεννα παππού όταν ήσουν παιδί;

Παππούς: Ω, ήταν μαγικά...

[ο παππούς διηγείται πώς περνούσε τα Χριστούγεννα ως παιδί].

Παιδί: Μα ήταν ίδια όπως τώρα!

Παππούς: Όχι, ήταν διαφορετικά...

Παιδί: Πώς ήταν διαφορετικά;

Παππούς: Δεν μπορώ να σου πω γιατί... είναι Χριστούγεννα!

(Ντύλαν Τόμας, διασκευή)

Αυτός ο διάλογος παππού και εγγονού από το διήγημα του Ντύλαν Τόμας “A conversation about Christmas”, όπου ένας ηλικιωμένος άνθρωπος γίνεται παιδί και ξαναζεί μέσα από τις αναμνήσεις του τα παιδικά του Χριστούγεννα με κάθε λεπτομέρεια, είναι ένα παράδειγμα της επίδρασης που έχει αυτή η γιορτή στη ζωή ενός παιδιού, μια επίδραση που διαρκεί για πάντα και είναι συνυφασμένη με όλη την παιδική του ηλικία και αγαπημένες οικογενειακές στιγμές. Ποιος δεν αναπολεί τις οικογενειακές συγκεντρώσεις και τα γιορτινά τραπέζια, όσο μεγαλύτερα τόσο καλύτερα, με ξαδέρφια και θείες που πηγαινοέρχονται με τις πιατέλες, θείους που καπνίζουν στο σαλόνι με ένα ποτό στο άλλο χέρι, και εμάς τα παιδιά να παίζουμε κάνοντας όση φασαρία θέλουμε και κανείς να μη μας μαλώνει γιατί...είναι Χριστούγεννα!

Αλήθεια, έχουμε αναρωτηθεί γιατί τα Χριστούγεννα έχουν τέτοια επίδραση πάνω μας; Και ποια ακριβώς είναι τα αποτελέσματα της επίδρασης αυτής

Όλοι θυμόμαστε πόσο μας εντυπωσίαζε το Χριστουγεννιάτικο δέντρο με τα φωτάκια του τα χρωματιστά και τις χιλιάδες σκιές που ζωγραφίζονταν στον τοίχο, μέσα στο μισοσκόταδο. Ποιος δεν έχει αποκοιμηθεί κοιτάζοντάς το, παρατηρώντας ένα-ένα τα στολίδια, μπαίνοντας μέσα σε εκείνο το μικρό σπιτάκι, που μέσα του η μαμά είχε βάλει και ένα φωτάκι και φάνταζε αληθινό σπιτάκι του δάσους των παραμυθιών, ποιος δεν έχει συνομιλήσει με τον φανταχτερό, γελαστό Άγιο Βασίλη σε μορφή στολιδιού, ή δεν έχει ακολουθήσει τα αγγελάκια με τις άρπες στους ουράνιους ύμνους τους;

Θέμα πρώτο: Αχ! έλατο, άχ! έλατο...

Θέμα πρώτο λοιπόν, η φαντασία, που διεγείρεται προσπαθώντας να εξηγήσει πώς ο άγιος Βασίλης ταξιδεύει όλη νύχτα και προλαβαίνει να μοιράσει τα δώρα, πώς έρχεται στα σπίτια και κανείς δεν τον ακούει και όλα αυτά, και που είναι μέρος της φυσιολογικής ανάπτυξης των παιδιών και συμβάλλει στη δημιουργική σκέψη. Όμως, η ιστορία του άγιου Βασίλη μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί από τους γονείς για να δώσει στα παιδιά μαθήματα αλτρουϊσμού, καλοσύνης, γενναιοδωρίας και προσφοράς – άλλωστε οι μέρες των Χριστουγέννων, είναι μέρες προσφοράς, όχι μόνο να πάρουμε δώρα αλλά κυρίως, για να δώσουμε, να βοηθήσουμε, να αγαπήσουμε. Και ποια είναι καλύτερη στιγμή, για να διδάξουμε στα παιδιά την ενσυναίσθηση, αν όχι αυτή;

Κάτι ακόμα σημαντικό είναι ότι ο εγκέφαλός μας είναι έτσι προγραμματισμένος, ώστε να χαίρεται περισσότερο όταν δίνει παρά όταν παίρνει. Και αυτό γιατί το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου εκκρίνει υψηλά επίπεδα ντοπαμίνης, μια ουσία που εκκρίνεται όταν κάνουμε καλές πράξεις και γενικά πράγματα που μας δίνουν χαρά και ικανοποίηση. Ερευνητές στην Αμερική σε πείραμα αλληλοδιδασκαλίας μεταξύ παιδιών που συγκρίθηκαν με άλλη ομάδα παιδιών που απλά τους πρόσφεραν 10 δολάρια, βρήκαν, μετρώντας τα επίπεδα της ντοπαμίνης, ότι η χαρά των παιδιών που δίδασκαν συνομηλίκους ήταν μεγαλύτερη από αυτών που πήραν τα δέκα δολάρια.

Μια αμερικάνικη παροιμία λέει «Give and spend and God will send», «δώστε και ξοδέψτε και θα στείλει ο Θεός...»

Ένα άλλο μάθημα που μπορούν να διδαχτούν τα παιδιά μέσω της υποχρεωτικής αναμονής, για να ανοιχτούν τα δώρα μόνο το πρωί των Χριστουγέννων (ή της Πρωτοχρονιάς), είναι η αυτοσυγκράτηση, ως αντίδοτο στην ανυπομονησία που χαρακτηρίζει τα παιδιά, ειδικά στην εποχή μας, τα παιδιά που τα θέλουν όλα εδώ και τώρα.

Θέμα δεύτερο, οι ενδορφίνες (;)

Οι στιγμές αυτές με τη μαγεία που εκπέμπουν λόγω των τόσο διαφορετικών (και ωραίων!) πραγμάτων που κάνουμε εκείνες τις ημέρες, χαράζονται στη μνήμη μας ανεξίτηλα και δρουν θεραπευτικά αργότερα, όταν ενήλικοι πια θα τύχει να αντιμετωπίσουμε δυσκολίες στη ζωή μας. Τέτοιες γλυκές αναμνήσεις μας κάνουν να αισθανόμαστε αγάπη, ασφάλεια, θαλπωρή, δίνοντάς μας έτσι ένα καλό στήριγμα κάποια στιγμή που το έχουμε ανάγκη. Και το γεγονός ότι τότε είχαμε γύρω μας οικογένεια, φίλους, συγγενείς, είναι και αυτό από μόνο του ένα στήριγμα, μια παρηγοριά όταν βρεθούμε μόνοι και αβοήθητοι. Κυρίως όμως, οι ωραίες αυτές αναμνήσεις, προκαλούν έκκριση ενδορφινών από τον εγκέφαλο (όπως και όταν τρώμε σοκολάτα!), που μας δίνουν χαρά και γαλήνη. Αλλά όχι μόνο αυτό: οι ενδορφίνες συμβάλλουν σημαντικά στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας συστήματος!

Και τώρα...συμβουλές...

● Η νούμερο ένα οδηγία είναι φυσικά, περάστε ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά σας, τα Χριστούγεννα το χρειάζονται περισσότερο από κάθε άλλη στιγμή για να χτίσουν τις αναμνήσεις τους.

● Μην παίρνετε πολλά παιχνίδια, ένα και καλό∙ έτσι το παιδί μαθαίνει να εκτιμά αυτά που έχει και να βάζει την ποιότητα πάνω από την ποσότητα.

● Προτιμήστε παιχνίδια κλασικά έναντι των ψηφιακών, η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής υποστηρίζει ότι τα κλασικά παιχνίδια υπερτερούν σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη των μικρών παιδιών.

● Μάθετε τα παιδιά στην αλληλεγγύη μέσω του χαρίσματος των παιχνιδιών που δεν χρησιμοποιούν πια.

● Τέλος, βάλτε στο πρόγραμμά σας διάφορες καλές πράξεις που θα κάνετε μαζί ή θα κάνουν μόνα τους, ανάλογα με την ηλικία τους. Ένας καλός τρόπος είναι με τη χρήση εκείνου του σπιτιού με τα ντουλαπάκια με τις εκπλήξεις που ανοίγουν ένα κάθε μέρα από τις 6 Δεκεμβρίου, (που είναι η γιορτή του Αγίου Νικολάου και από τον οποίο προέρχεται ο Santa Claus: Νicolaus, Nic’laus, Claus) μέχρι τα Χριστούγεννα. Αλλά αντί για μικρά αντικείμενα, τοποθετήστε σε μερικά μια οδηγία για μια καλή πράξη, π.χ. μια επίσκεψη στο γηροκομείο όπου θα παίξουν επιτραπέζια με τους μοναχικούς γέροντες, ή σε κάποια άλλη δομή αναγκεμένων ανθρώπων, ή απλά σε μια φτωχή οικογένεια της γειτονιάς, όπου κρυφά, σαν τον Άγιο Βασίλη, θα αφήσουν τα παιχνίδια τους ή κάποια τρόφιμα και γλυκά έξω από το σπίτι των φτωχών παιδιών.

Έτσι, τα Χριστούγεννα δεν θα είναι μόνο φωτάκια, δέντρα και δώρα αλλά θα γίνουν πιο δημιουργικά και θα δώσουν χαρά σε όλη την οικογένεια και, το κυριότερο και σε άλλους ανθρώπους. Έτσι μόνο, με την αγάπη. γεννιέται η αληθινή χαρά στην ψυχή του ανθρώπου και τα Χριστούγεννα αποκτούν το πραγματικό τους νόημα.