3 τρόποι διαχείρισης θυμού σε μια τάξη νηπιαγωγείου

Μια από τις μεγαλύτερες και δυσκολότερες - θα έλεγα - προκλήσεις στην τάξη του νηπιαγωγείου είναι η διαχείριση του θυμού, ένα συναίσθημα που συχνά πυροδοτείται χωρίς να το περιμένεις και χωρίς να γνωρίζεις με ποιον τρόπο θα εκδηλωθεί.

Κάθε παιδί είναι διαφορετικό, με διαφορετικά βιώματα, προσωπικότητα και τρόπους έκφρασης. Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να το έχουμε κατά νου ως εκπαιδευτικοί, όταν καλούμαστε να "λύσουμε" κάποιες καταστάσεις που προκύπτουν μέσα στην ομάδα μας.

Τα "μαγικά" εργαλεία

Το βασικότερο εργαλείο για την διαχείριση του θυμού είναι η πρόληψη. Και με την πρόληψη εννοώ πως είναι καλό - αν όχι απαραίτητο - με το που ξεκινήσει η σχολική χρονιά και δεθούμε σαν ομάδα, να αρχίσουμε να "δουλεύουμε" τα συναισθήματα. Αυτή η «θεματική» - αν μπορούμε να το πούμε έτσι - θα μας απασχολήσει όλη τη χρονιά και θα ανατρέχουμε πολλές φορές για να προσθέτουμε ή να αλλάζουμε στοιχεία μαζί με τα παιδιά.

Αρχικά λοιπόν, καλό είναι να έχουμε μια γωνιά στην τάξη μας όπου θα έχουμε τα διάφορα συναισθήματα σε εικόνες ή σε πίνακα αναφοράς και διάφορους τρόπους έκφρασης αυτών των συναισθημάτων. Μπορεί η γωνιά να εμπλουτιστεί με παραμύθια ή ακόμα και με παιχνίδια, στοχεύοντας στην γενική κατανόηση.

Συγκεκριμένα, στο συναίσθημα του θυμού, στόχος μας δεν είναι τα παιδιά να σταματήσουν να θυμώνουν, αλλά να μάθουν αποδεκτούς τρόπους έκφρασης του θυμού τους. Αρχικά, αυτό θα γίνει σε θεωρητικό επίπεδο, μέσα από την συζήτηση ή από δικές μας ιστορίες που μπορούμε να φέρουμε στην ομάδα, ζητώντας την γνώμη τους. Για παράδειγμα, μπορείτε να τους πείτε μια ιστορία για το πώς θυμώσατε με κάποιον που πήρε την σειρά σας στο ταμείο του σούπερ μάρκετ και να κάνετε μια συζήτηση για το πώς θα μπορούσατε να το διαχειριστείτε, τι θα μπορούσατε να κάνετε ή να πείτε. Αυτές οι ιστορίες έχουν πολλαπλά οφέλη: τα παιδιά νιώθουν σημαντικά που μοιράζεστε μαζί τους μια προσωπική στιγμή, νιώθουν ότι υπολογίζετε την γνώμη τους και το σημαντικότερο; Ότι κι εσείς νιώθετε θυμό - ένα συναίσθημα που κατά πάσα πιθανότητα το έχουν ενοχοποιήσει.

Από τα παραμύθια μπορούμε να πάρουμε άλλη μια καλή για να συζητήσουμε τι κάνει ο θυμωμένος ήρωας, τι θα μπορούσε να κάνει διαφορετικά, αν είναι αποδεκτός ο τρόπος που εξέφρασε τον θυμό του.

Ιδέες και Συμβουλές:

Κάποιες ιδέες που μπορεί να σας φανούν χρήσιμες μέσα στην ομάδα είναι:

Το μαξιλάρι του θυμού...

Θα μπορούσαμε να έχουμε ένα μαξιλάρι το οποίο θα λειτουργήσει ως αποδέκτης των αρνητικών συναισθημάτων (να του μιλάνε, να του φωνάζουν, να το πιέζουν), ώστε να εκτονωθεί η ενέργεια που νιώθει το παιδί εκείνη τη στιγμή. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί εκφράζει αυτά που νιώθει και δεν μπορεί να ελέγξει με έναν τρόπο που κανένας δεν αδικείται ή πληγώνεται.

Το κουτί του θυμού...

Θα μπορούσαμε επίσης να έχουμε ένα κουτί, που θα το έχουν ζωγραφίσει τα παιδιά και δίπλα του, χαρτιά και γραφική ύλη (μαρκαδόρους, μολύβια κτλ), ώστε το παιδί να ζωγραφίσει τον θυμό του και να "ταΐσει" το κουτί του θυμού με αυτό. Αυτό είναι μια διαδικασία που βοηθάει το παιδί να ηρεμήσει κάνοντας κάτι δημιουργικό.

Παίρνω τον χρόνο μου...

Τέλος, θα μπορούσαμε να έχουμε μια γωνιά όπου το παιδί που νιώθει θυμό να μπορεί να καταφεύγει και να ηρεμεί με τον δικό του τρόπο και χρόνο. Να είναι μια γωνιά με αισθητηριακά ερεθίσματα, μαλακά πανιά ή μαξιλάρια, να μπορεί να ξαπλώσει, να καθίσει, να πάρει βαθιές αναπνοές ή να χοροπηδήσει.  Σταδιακά θα δείτε ότι, όταν το παιδί νιώθει θυμωμένο θα καταφεύγει μόνο του εκεί, για να ισορροπήσει ξανά.

Αυτό που θα πρέπει να προσέξετε είναι πως ότι και να αποφασίσετε να χρησιμοποιήσετε να είναι με όμορφο και αποδεκτό τρόπο και όχι σε μορφή «τιμωρίας», πχ πήγαινε στην γωνία και ηρέμησε. Στόχος μας είναι τα παιδιά να αναγνωρίσουν το συναίσθημα, να το αποδεχτούν όπως όλα τα υπόλοιπα συναισθήματα και να μάθουν να το διαχειρίζονται με αποδεκτούς τρόπους.

Και κάτι τελευταίο…

Θα χρειαστεί πολύ εξάσκηση για να μπορέσουν τα παιδιά να ελέγξουν τον θυμό τους και να πάνε μόνα τους να βρουν "παρηγοριά" στα εργαλεία που τους έχουμε μάθει. Μέχρι να συμβεί αυτό θα πρέπει να είστε ήρεμοι μπροστά στο θυμωμένο παιδί, να του θυμίζετε τι μπορεί να κάνει, τι μπορεί να πει, πώς να εκφραστεί και πώς οι τρόποι που έχουμε μάθει μπορούν να το βοηθήσουν. Πολύ σημαντικό φυσικά, είναι να το αφήσετε να εκφραστεί, όμως μην ξεχνάτε να βάζετε όρια: Δεν θα πρέπει να επιτρέπετε σε καμία περίπτωση κινήσεις που μπορεί να κάνουν το ίδιο το παιδί καθώς και τα υπόλοιπα, να χτυπήσουν ή να κινδυνέψουν.

Όταν περάσει αυτή η δύσκολη στιγμή και το παιδί είναι πιο ήρεμο μπορούμε να συζητήσουμε με όλη την ομάδα το περιστατικό και με αγάπη και αποδοχή να αναρωτηθούμε τι θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά.

Οπλιστείτε λοιπόν με υπομονή και βάλτε τις σωστές βάσεις από την αρχή για ένα καλύτερο αποτέλεσμα!