Πώς να ενισχύσετε την συναισθηματική ανάπτυξη των εφήβων!
Η εφηβεία αποτελεί το πέρασμα από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση και χαρακτηρίζεται από ραγδαίες γνωστικές, βιολογικές και συναισθηματικές αλλαγές. Οι έφηβοι σταδιακά αποκτούν νέους και πιο σύνθετους τρόπους αντίληψης του εαυτού τους και του κόσμου που τους περιβάλλει.
Οι συναισθηματικές εναλλαγές και ο ψυχικός αναβρασμός που χαρακτηρίζουν την εποχή της εφηβείας, έχουν ως αποτέλεσμα συχνές ψυχικές μεταπτώσεις, εσωτερική αναστάτωση και αντικρουόμενες διαθέσεις (ευφορία - μελαγχολία, φιλία - εχθρότητα, ενθουσιασμός - θλίψη κ.ο.κ). Τα παιδιά που μπαίνουν στην εφηβεία βιώνουν έντονο άγχος, θυμό, ανησυχία, λύπη ως αποτέλεσμα των νέων εξελικτικών τους οροσήμων.
Οι έφηβοι παρόλο που στην προσπάθεια διαμόρφωσης της δικής τους προσωπικότητας περνούν περισσότερο χρόνο με τους συνομηλίκους παρά με την οικογένεια τους και διεκδικούν την αυτονομία τους, εξακολουθούν να έχουν ανάγκη τους γονείς τους.
Τρόποι ενίσχυσης της συναισθηματικής ανάπτυξης των εφήβων
Εάν έχετε παιδί στην εφηβεία είναι πολύ σημαντικό να θυμάστε πως οι συναισθηματικές εναλλαγές οφείλονται στις ραγδαίες βιολογικές αλλαγές που συντελούνται. Προσπαθήστε να αποφεύγετε τις αυτόματες και επικριτικές αντιδράσεις στις ψυχικές μεταπτώσεις του παιδιού και να καλλιεργήσετε ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης. Κάθε παρορμητική αντίδραση του/της εφήβου μπορεί να αποτελέσει έναυσμα για συζήτηση, η οποία αποτελεί κλειδί στην ανάπτυξη της συναισθηματικής ωριμότητας. Σε αυτό το σημείο, είναι σημαντικό να τονιστεί πως η συζήτηση θα πρέπει να έχει σκοπό την ανεύρεση των λόγων που οδήγησαν σε ένα ξέσπασμα, μακριά από επικριτικό και διδακτικό ύφος.
Την περίοδο της εφηβείας ο εγκέφαλος αναπτύσσεται και είναι ακόμα εύπλαστος. Ωστόσο, τα κέντρα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για τα συναισθήματα αναπτύσσονται πιο γρήγορα από τα κέντρα που είναι υπεύθυνα για τον αυτοέλεγχο.
Η συναισθηματική ωρίμανση είναι απόλυτα συνυφασμένη με την ικανότητα ενός ατόμου να αναγνωρίζει και να ρυθμίζει τα συναισθήματα του. Η έννοια της ρύθμισης των συναισθημάτων αναφέρεται στην ικανότητα των ατόμων να ελέγχουν τη συναισθηματική τους έκφραση, να οργανώνουν τον τρόπο αντιμετώπισης έντονων συναισθηματικών καταστάσεων καθώς και να μαθαίνουν από τις συναισθηματικές τους εμπειρίες. Προκειμένου οι έφηβοι να κατορθώσουν να αναγνωρίσουν και να ρυθμίσουν τα συναισθήματα τους, θα πρέπει τα άτομα του στενού περιβάλλοντος τους να έχουν ήδη αναπτύξει την ίδια δεξιότητα.
Σε περίπτωση που το οικογενειακό περιβάλλον των εφήβων δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί τα ακατέργαστα συναισθήματα που εκφράζονται κατά την εποχή της εφηβείας, οι έφηβοι δεν θα μπορέσουν εύκολα να κατακτήσουν συναισθηματική ωριμότητα. Εάν και οι ίδιοι οι γονείς μεγάλωσαν σε περιβάλλοντα που δεν υπήρχε κατανόηση, συζήτηση και αίσθημα εμπιστοσύνης, ενδέχεται να μην έχουν κατακτήσει ούτε οι ίδιοι την ικανότητα να αναγνωρίζουν και να εκφράζουν τα συναισθήματα τους. Σε αυτή την περίπτωση, η εποχή της εφηβείας των παιδιών μπορεί να αποτελέσει μια επανορθωτική περίοδο για όλη την οικογένεια, υπό την προϋπόθεση ότι γίνεται συνειδητή και στοχευμένη προσπάθεια από τους γονείς. Η ενσυναίσθηση και η κατανόηση αποτελούν τα σημαντικότερα εφόδια για τους γονείς σε αυτή την απαιτητική και εξελισσόμενη περίοδο των παιδιών.
Ακόμα, στην προσπάθεια να βοηθήσουμε τα παιδιά να ανταπεξέλθουν στην περίοδο της εφηβείας είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως η τήρηση καθημερινού προγράμματος και συγκεκριμένων κανόνων (τακτοποίηση δωματίου, πρόγραμμα μελέτης και ύπνου) διασφαλίζουν περαιτέρω την ηρεμία και τη διαχείριση των συναισθημάτων όλων των μελών της οικογένειας.