Η πρώτη μορφή φροντιστηρίου που έρχεται σε επαφή ένας μαθητής, είναι το ίδιο του το σπίτι, όπου δάσκαλοι είναι οι γονείς του. Όλοι μας έχουμε αναμνήσεις από τους γονείς μας να μας βοηθούν στα μαθήματα και εξίσου όλοι έχουμε βοηθήσει τα δικά μας παιδιά να διαβάσουν για την επόμενη μέρα του σχολείου.
Ζούμε εξάλλου σε μια χώρα, όπου η αδυναμία της δημόσιας εκπαίδευσης να παρέχει μια ολοκληρωμένη εμπειρία μάθησης και αφομοίωσης της διδακτέας ύλης σε όλες τις βαθμίδες, ευνοεί την εξωσχολική βοήθεια.
Όταν το αυτονόητο, γίνεται επιζήμιο ...
Φαινομενικά, δεν υπάρχει τίποτε μεμπτό σ’ αυτή τη νοοτροπία. Τι πιο λογικό απ’ το να δώσουμε ένα χέρι βοήθειας στο παιδί μας και να του διευκολύνουμε την βαρετή και πολλές φορές δύσκολη διαδικασία του διαβάσματος των μαθημάτων του;
Κι όμως! Αυτή η προθυμία μας να το βοηθήσουμε απ’ την πρώτη μέρα που περνάει το κατώφλι του σχολείου, έχει πολλές αρνητικές επιπτώσεις, όχι μόνο για το παιδί μας, αλλά και για το σύνολο της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Δεν εννοώ τις περιπτώσεις όπου ο γονιός έχει επικουρικό ρόλο στο διάβασμα του παιδιού. Όταν δηλαδή του δείχνει τον τρόπο να βρει μόνο του τις απαντήσεις, λύνει κάποια απορία του ή ελέγχει εάν έχει αποστηθίσει κάποιο κείμενο.
Θα ασχοληθώ με τους γονείς, οι οποίοι στην κυριολεξία γίνονται δάσκαλοι στην θέση του δάσκαλου.
Επιπτώσεις της υπέρμετρης βοήθειας...
- Καταρχάς το παιδί μαθαίνει να έχει παρέα στο διάβασμα και μεγαλώνοντας, όταν δυσκολεύουν οι απαιτήσεις και ο γονιός αδυνατεί να βοηθήσει, το παιδί να μην μπορεί να διαβάσει μόνο του. Ή να νομίζει πως χωρίς τη βοήθεια των γονιών του, δεν θα καταφέρει να ανταπεξέλθει στα μαθήματά του.
- Πολλές φορές συμβαίνει να κάνει ο ίδιος ο γονιός κάποια απ’ τα μαθήματα του παιδιού για να ξεμπερδεύει πιο γρήγορα, με αποτέλεσμα ο δάσκαλος να βγάζει λάθος συμπέρασμα για την επίδοση του μαθητή του.
- Ή άλλοτε, το παιδί να μην παρακολουθεί ούτε να συμμετέχει ιδιαίτερα στο μάθημα, γιατί ξέρει πως όταν γυρίσει σπίτι, θα του διδάξει την ύλη της ημέρας ο μπαμπάς ή η μαμά. Αυτομάτως δηλαδή απαξιώνει άθελά του το έργο του δασκάλου και χάνει το ενδιαφέρον του για το σχολείο.
- Επίσης συμβαίνει να διορθώνουν οι γονείς τα λάθη στις εργασίες των παιδιών τους, πριν φτάσουν στο δάσκαλο. Ή ακόμη και να τα προχωρούν στα παρακάτω μαθήματα. Αν ο δάσκαλος παίρνει στα χέρια του μόνο άψογα γραπτά ή καταλαβαίνει πως τα παιδιά, όχι μόνο έχουν εμπεδώσει την ύλη αλλά είναι και «προχωρημένα», είναι απόλυτα φυσικό να μπερδευτεί και πιθανόν να ανεβάσει τον πήχη στους μαθητές του.
- Όταν οι γονείς θεωρούν μέρος της καθημερινότητάς τους το διάβασμα του παιδιού τους, τότε αλλάζουν και οι απαιτήσεις τους ως προς την απόδοση του παιδιού. Οποιαδήποτε αποτυχία του, λαμβάνεται επίσης ως αποτυχία του γονιού και μπαίνει η οικογένεια σε ένα φαύλο κύκλο συνεχούς απόδειξης, πως αυτή η ομάδα οφείλει να λειτουργεί άριστα.
- Πολλά είναι τα παιδιά που παραπονιούνται πως οι γονείς τους είναι ιδιαίτερα σκληροί και αυστηροί μαζί τους και τρέμουν στην ιδέα πως δεν θα έχουν καλούς βαθμούς, γιατί θα υποστούν τις συνέπειες. Αυτό έχει ως επιπλέον αποτέλεσμα να εξαντλούνται ψυχολογικά τα παιδιά και να νιώθουν απέχθεια για το σχολείο και την μάθηση.
Άρα, βλέπουμε να κινητοποιείται το παιδί για έναν μόνο λόγο:
Για να μην δυσαρεστηθούν οι γονείς του.
Το κίνητρο της μάθησης και της ατομικής του εξέλιξης και προόδου, δεν υπάρχει πουθενά.
Ερωτήματα προς προβληματισμό...
Και εδώ αναδύονται καινούργια σοβαρά ερωτήματα:
- Άραγε, πόσο ποιοτικό χρόνο ουσιαστικής επαφής και επικοινωνίας ή διασκέδασης με τα παιδιά τους διαθέτουν οι γονείς; Έχουν σκεφτεί, πως συνήθως ο μοναδικός χρόνος που μοιράζονται καθημερινά, είναι οι ώρες που διαβάζουν;
- Συνειδητοποιούν πως αυτή η διαδικασία του διαβάσματος, δημιουργεί εντάσεις και αρνητικά συναισθήματα και στις δυο πλευρές και χαλάει η σχέση;
- Μοιάζει ουτοπικό, αλλά δεν θα ήταν πιο όμορφο να αφήνουν τα παιδιά να προσπαθούν μόνα τους και να εμπιστεύονται τους δασκάλους τους;
- Να παίρνουν από μικρά την ευθύνη των υποχρεώσεών τους και να διαπιστώνουν πως οι αποτυχίες και οι επιτυχίες πάνε χέρι – χέρι σ’ αυτή τη ζωή; Πως ο χώρος, για να δοκιμαστούν σ’ αυτές, είναι το σχολείο και όχι το σπίτι;
- Δεν πρέπει τα παιδιά να γνωρίζουν από νωρίς, πως ό,τι κάνουν, το κάνουν για τον εαυτό τους και μόνο;
Ως συμβουλή...
Σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει, ας γίνουμε η αλλαγή που θα μας πάει ένα βήμα παρακάτω. Κι αντί οι οικογένειες να χαλάμε τις καρδιές μας πάνω από τα σχολικά βιβλία, ας εφοδιάσουμε τα παιδιά μας με όμορφες αναμνήσεις, που θα τους εξασφαλίσουν μια ισορροπημένη ενήλικη ζωή.
