Προνήπιο: Μυστικά για ομαλή ένταξη
Στις μέρες μας, λόγω των καθημερινών απαιτήσεων, τα περισσότερα παιδιά έρχονται σε επαφή με το πλαίσιο του σχολείου από πολύ μικρά. Έτσι, από τη ηλικία των δυο αλλά και νωρίτερα, φοιτούν σε βρεφονηπιακούς σταθμούς –κάτι που τα κάνει να είναι εξοικειωμένα με αυτό το περιβάλλον από πολύ νωρίς.
Όταν έρθει λοιπόν η ώρα να ενταχθούν στην τάξη των προνηπίων, τα παιδιά χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: τα παιδιά που δεν έχουν ξαναπάει ποτέ σε παιδικό σταθμό, τα παιδιά που έχουν πάει αλλά θα συνεχίσουν σε δημόσια δομή και τα παιδιά που έχουν πάει σε βρεφικό σταθμό και θα συνεχίσουν το προνήπιο στο ίδιο σχολείο (ιδιωτικά). Ας δούμε λοιπόν κάποιες συμβουλές για αυτές τις τρεις κατηγορίες.
Τα παιδιά που δεν έχουν ξαναπάει σχολείο
Αυτή η κατηγορία ίσως είναι η πιο δύσκολη από όλες. Το παιδί δεν έχει έρθει ποτέ σε επαφή με ένα σχολικό πλαίσιο, οπότε όλα είναι καινούργια: ο αποχωρισμός από τους γονείς, η συνύπαρξη με τα άλλα παιδιά, ο καινούργιος χώρος, οι κανόνες της τάξης κτλ.
Τι μπορείτε να κάνετε:
Θα ήταν καλό να αρχίσετε να προετοιμάζετε το παιδί ένα διάστημα πριν ξεκινήσει η σχολική χρονιά. Στην αρχή μπορείτε - όποτε βρίσκεται αφορμή - να συζητάτε για τα καλά του σχολείου: πχ. περνάτε έξω από ένα σχολείο και το ρωτάτε αν ξέρει τι είναι εδώ, τι κάνουν μέσα τα παιδάκια κτλ. Εστιάστε στο πόσο όμορφα πράγματα μαθαίνουν, πόσα πολλά παιχνίδια παίζουν, πόσο χαρούμενα είναι κτλ.
Σιγά σιγά θα αρχίσετε να του λέτε πως σε λίγο καιρό θα έρθει και η δική του σειρά να πάει σχολείο, αλλά μην επιμένετε πολύ αν δείτε πως αντιδράει ή το αγχώνει αυτή η σκέψη.
Μπορείτε να βρείτε παραμύθια που έχουν ως θέμα τις πρώτες μέρες στο σχολείο και να ξεκινήσετε να τα διαβάζετε μαζί με το παιδί, απαντώντας σε τυχόν ερωτήσεις και απορίες που θα του δημιουργηθούν.
Όταν έρθει η ώρα να ξεκινήσει το σχολείο, θα πρέπει να υπάρχει ένα διάστημα προσαρμογής. Ανάλογα το σχολείο (ιδιωτικό ή δημόσιο), οι εκπαιδευτικοί πάντα αφήνουν χρόνο προσαρμογής και θα σας δώσουν ανάλογες οδηγίες.
Εσείς φροντίστε το παιδί να έχει μπει σε ένα πρόγραμμα ύπνου αρκετές μέρες πριν, ώστε να μπορεί να ξυπνάει και να είναι ξεκούραστο. Θα βοηθήσει στην καινούργια κατάσταση που θα βιώσει. Επιλέξετε τις πρώτες μέρες να συνοδεύει το παιδί στο σχολείο ο γονέας που είναι πιο ψύχραιμος και σταθερός, ειδικά όταν το παιδί αντιδράει έντονα στον αποχωρισμό. Επίσης, όταν αφήνετε το παιδί στο σχολείο, επιλέξτε έναν σύντομο αποχωρισμό, πείτε του πόσο το αγαπάτε, να περάσει καλά και πως θα γυρίσετε σε λίγο να το πάρετε.
Να θυμάστε πως η αλήθεια είναι πάντα η καλύτερη, γι’ αυτό μην του πείτε: θα είμαι στο γραφείο του σχολείου ή στην αυλή και θα σε περιμένω. Πείτε του, πάω στην δουλειά μου και θα γυρίσω σε λίγη ώρα να σε πάρω. Επίσης, θα βοηθήσει πολύ να ξέρει το παιδί τι γίνεται όση ώρα εκείνο είναι στο σχολείο. Μπορείτε να συζητήσετε μαζί του τι θα κάνετε όσο εκείνο θα είναι σχολείο και τι θα κάνετε μαζί, όταν θα το πάρετε.
Από τον παιδικό σταθμό στο δημόσιο νηπιαγωγείο
Τα παιδιά αυτά, έχουν έρθει ήδη σε επαφή με ένα σχολικό πλαίσιο και η φοίτηση σε έναν παιδικό σταθμό (είτε ιδιωτικός είτε δημόσιος), τους έχει ήδη διδάξει πως πρέπει να αλληλεπιδρούν στην ομάδα, τους κανόνες που πρέπει να ακολουθήσουν, πώς λειτουργεί μια τάξη κτλ.
Παρ'όλ' αυτα, όταν θα αλλάξει σχολείο υπάρχει μεγάλη περίπτωση να χρειαστεί χρόνος για προσαρμογή. Μπορεί να είναι εξοικειωμένα με το σχολείο, αλλά μην ξεχνάτε πως είναι ένας καινούργιος χώρος, μια καινούργια ομάδα, καινούργιοι δάσκαλοι.
Τι θα μπορούσατε να κάνετε:
Όπως ανέφερα και πριν, οι εκπαιδευτικοί θα σας δώσουν οδηγίες για τον χρόνο και τον τρόπο προσαρμογής. Αυτό που εσείς μπορείτε να κάνετε είναι να συζητήσετε με το παιδί ότι θα αλλάξει σχολείο, ώστε να το γνωρίζει και να προετοιμάζετε σιγά σιγά, να του λύσετε απορίες και να το αφήσετε να εκφράσει τις σκέψεις του.
Περάστε κάποιες φορές έξω από το καινούργιο του σχολείο και παρατηρείστε με ενθουσιασμό και κάτι νέο κάθε φορά: πχ. Τι όμορφη αυλή που έχει το νέο σου σχολείο, κοίτα τις ωραίες ζωγραφιές στον τοίχο κτλ.
Επίσης, θα μπορούσατε να ανοίξετε συζήτηση μαζί του με απλές ερωτήσεις: Αναρωτιέμαι, θα αρέσουν στην κυρία σου/στον κύριο σου, τα παραμύθια; Πιστεύεις πως θα μάθεις νέα τραγουδάκια; Νομίζεις πως θα έχει καινούργια παιχνίδια η τάξη σου; Με τέτοιες ερωτήσεις βάζουμε το παιδί να φανταστεί, να σκεφτεί και να αρχίσει –ίσως - να ανυπομονεί για το νέο του σχολείο.
Τα παιδιά που συνεχίζουν στο ίδιο σχολείο
Αυτή είναι ίσως η πιο εύκολη κατηγορία. Τα παιδιά βρίσκονται στον ίδιο χώρο που έχουν συνηθίσει, συνεχίζουν να ακολουθούν το καθημερινό πρόγραμμα τους, έχουν τους ίδιους συμμαθητές και κάποιες φορές και τον ίδιο εκπαιδευτικό. Αλλά ακόμα και να είναι ένας νέος εκπαιδευτικός, πολύ πιθανόν να τον έχουν ήδη συναντήσει μέσα στο σχολείο και να τον ξέρουν έστω φυσιογνωμικά. Συνήθως λοιπόν, τα παιδιά μεταβαίνουν από την μια τάξη στην επόμενη χωρίς να χρειάζεται να περάσουν στάδια προσαρμογής καθώς έχουν μάθει, έχουν συνηθίσει και εμπιστεύονται το σχολείο τους.