Αγαπητέ απόφοιτε των παιδαγωγικών τμημάτων, είσαι έτοιμος να αναλάβεις εξ' ολοκλήρου μια τάξη του Δημοτικού; Σίγουρα έχεις παρακολουθήσει μαθήματα Διδακτικών, έχεις πραγματοποιήσει υποδειγματικές διδασκαλίες σε τάξεις και έχεις περατώσει την καθιερωμένη εβδομαδιαία διδασκαλία σε κάποιο συνεργαζόμενο Δημοτικό σχολείο.
Η πρώτη φορά που αναλαμβάνεις μία τάξη είναι αρκετά σημαντική για σένα, γιατί δοκιμάζεις τον εαυτό σου σε μία θέση για την οποία προετοιμαζόσουν χρόνια. Μία θέση που λίγο πολύ όλοι έχουμε σαν εικόνα, καθότι υπηρετούμε ένα επάγγελμα, το οποίο έχουμε παρατηρήσει πολλές φορές από την πλευρά του μαθητή... κάτι που δεν πρέπει να ξεχάσουμε ποτέ!
Η συμβουλή μου είναι : " Γίνε ο δάσκαλος που θα ήθελες να έχεις!"... ένας ρόλος που χτίζεται σταδιακά με την εμπειρία!
Η λίστα με τις υποχρεώσεις ενός δασκάλου είναι μεγάλη και πιεστική.
- προγραμματισμός της ύλης
- σχέδια μαθήματος
- συνδυασμός διδακτικών τεχνικών
- διακόσμηση της αίθουσας
- συνεκτικότητα της ομάδας
- επίλυση πειθαρχικών
- διαχείριση και συμβουλευτική γονέων
και η λίστα συνεχίζεται...
Αν και φαίνονται, και είναι πράγματι πολλά, στην πραγματικότητα όλα λειτουργούν σαν ένας ενιαίος ρόλος... Θα μάθεις να κινείσαι σε πολλά επίπεδα! Πάρε μία βαθιά ανάσα, χαρτί, μολύβι και οργανώσου!
Προετοιμασία και σχεδιασμό
Πριν γνωρίσεις τους νέους μαθητές, σκέψου πώς θα ήθελες να χτίσεις τη ρουτίνα, έτσι ώστε να κυλάει η καθημερινότητα. Πέραν του ωρολόγιου προγράμματος, όρισε ένα "τελετουργικό" έναρξης και λήξης του μαθήματος, το οποίο οι μαθητές θα τηρούν, θα σέβονται και θα εξυπηρετεί τις ανάγκες τι δεδομένης τάξης.
Για παράδειγμα, το πρωί οι μαθητές αφού εισέλθουν στην τάξη... φέρνουν τις εργασίες τους στον δάσκαλο είτε στην έδρα είτε σε ένα επιπλέον θρανίο, σε σημείο που έχετε ορίσει. Για διευκόλυνση μπορούν να αφήνουν τα τετράδια ανοιχτά στη σελίδα εργασίας δημιουργώντας μια στοίβα με τα τετράδια προς έλεγχο.
Η αποχώριση θα γίνεται με γραμμή ή με ζευγάρια αφού έχουν όλοι πάρει το κολατσιό τους. Η οργανωμένη είσοδος και αποχώρηση εξασφαλίζει την αποφυγή ατυχημάτων ή ξεχασμένων τετραδίων προς αναζήτηση σε σχολικές τσάντες. Ειδικά σε μικρές τάξεις όλα αυτά μπορούν να γίνουν με παιγνιώδη τρόπο "φορώντας" έναν ρόλο.
Πριν γνωρίσεις τους μαθητές σου, είναι καλό να γνωρίζεις με ποιον τρόπο θα διαχειρίζεσαι "τις κρίσεις". Τι θα κάνεις όταν ξεφεύγουν τα πράγματα ή αν υπάρχει έντονη φασαρία μετά το διάλειμμα; (π.χ. μπορείς να σηκώνεις μια σημαία "Ειρήνης", όταν γίνεται "Πόλεμος", να χρησιμοποιείς κάποιο μουσικό όργανο ή τραγούδι που θα αυτορρυθμίζει την ομάδα). Αυτά όλα πρέπει να τα έχει συζητήσει πριν μπείτε βαθιά στα μονοπάτια της ύλης του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών.
Οργάνωση σχολικής αίθουσας
Όταν θα μπεις στην σχολική αίθουσα, στις αρχές του Σεπτέμβρη, καλείσαι να τη διακοσμήσεις έτσι ώστε τα παιδιά να δραστηριοποιούνται σε έναν οικείο, ευχάριστο χώρο με εκπαιδευτικά ερεθίσματα, ανάλογα της τάξης που φοιτούν.
Για παράδειγμα στην Α΄ Δημοτικού χρειάζεται να βάλεις μια αριθμογραμμή και τα γράμματα του αλφάβητου (Κεφαλαία και Μικρά). Στις μεγαλύτερες τάξεις μια ιστορική γραμμή, χάρτες, την κλίση ρημάτων/ουσιαστικών κ.α.
Μην φοβηθείς τα χρώματα, τις αφίσες, τα αυτοκόλλητα τοίχου. Παρατήρησε τον χώρο, αποφάσισε πώς θα στήσεις τα θρανία, μετωπικά, σε Π, σε ομάδες... και με προσοχή στον προσανατολισμό έτσι, ώστε να έχουν όλοι οπτική επαφή με τον πίνακα συνήθους χρήσης (κιμωλίας, λευκό ή διαδραστικό). Εκμεταλλεύσου τον χώρο για μικρές γωνιές που εξυπηρετούν την καθημερινότητά σας, όπως γωνιά φιλαναγνωσίας με μια δανειστική βιβλιοθήκη, γωνιά συζήτησης κ.α.
Επικοινωνία με γονείς
Η εμπιστοσύνη των γονέων είναι ένας σημαντικός παράγοντας στον οποίο χρειάζεται να επενδύσεις. Δεδομένου ότι αναλαμβάνεις πρώτη φορά μια τάξη πιθανότατα να αντιμετωπίσεις και κάποια ερωτήματα επιφυλακτικότητας σχετικά με την έλλειψη προϋπηρεσίας. Μην σαστίσεις... να είσαι ειλικρινής, παρουσίασε τα θετικά σου στοιχεία και δεσμεύσου για ενδιαφέρον, κατανόηση και στήριξη των μαθητών. Μίλα με αυτοπεποίθηση για το πώς θα εργαστείτε με τους μαθητές σου.
Είναι πολύ σημαντικό να το νιώθουμε και να το επικοινωνούμε ότι είμαστε δίπλα στους γονείς και όχι απέναντί τους! Χτίσε έναν δίαυλο επικοινωνίας εξηγώντας πόσο χρήσιμο είναι να γνωρίζετε ουσιαστικά τον μαθητή σας και τις αλλαγές στο περιβάλλον που τον επηρεάζουν καθώς το παιδί είναι "όλον" και όχι μόνο μαθητής.
Μίλησε για την έγκαιρη παρέμβαση σε περίπτωση που παρατηρήσεις ότι ένας μαθητής χρειάζεται στήριξή, αλλά και για τη διαφοροποιημένη διδασκαλία. Είναι εφόδια που έχεις στην φαρέτρα σου μετά από τις σπουδές σε μια σχολή που σε εξοπλίζει με κατάλληλες γνώσεις.
Γνωριμία κι αλληλεπίδραση με τους μαθητές
Η γνωριμία και η αλληλεπίδραση με τους μαθητές στις πρώτες κιόλας μέρες είναι καθοριστική για το κλίμα και την εγγύτητα που θα δημιουργηθεί στην τάξη! Είναι ωφέλιμο να οριστούν άμεσα οι κανόνες και οι συνέπειες μη τήρησης αυτών. Ποιες συμπεριφορές είναι αποδεκτές, ποιες όχι αντιπροτείνοντας υγιείς τρόπους διαχείρισης.
Πραγματοποίησε παιχνίδια γνωριμίας, επανένωσης και ενδυνάμωσης της ομάδας. Δώσε επιχειρήματα και παραδείγματα σχετικά με την ενσυναίσθηση και αξιοποίησε τη θετική ενίσχυση. Παρουσίασε το φετινό ταξίδι δίνοντας κίνητρα και δημιουργώντας ενθουσιασμό για τις νέες προκλήσεις!
Να συμφωνήσετε όλοι μαζί, για παράδειγμα, για την συνέπεια στις εργασίες, την επιμέλεια των τετραδίων, την οργάνωση της τσάντας, για το πώς ζητάμε το λόγο σεβόμενοι τη σειρά όποιου μιλάει. Σε περίπτωση διαφωνίας, μπορείτε να καθιερώσετε ένα δεκάλεπτο συζήτησης, σε κάποιο πρόσφορο μάθημα, και να εκφράζετε πως νιώθετε με μία κατάσταση που έχει προκύψει. Μη διστάσεις να μοιραστείς μια προσωπική ιστορία από τα δικά σου σχολικά χρονιά ή να δεχθείς ότι κάπου σφάλλεις … οι μαθητές έτσι σε νιώθουν πιο κοντά τους μιας και αντιλαμβάνονται ότι δε γεννήθηκες μεγαλός ή δάσκαλος!
Είναι σημαντικό να νιώσουν την αποδοχή και την εμπιστοσύνη σου. Αν επικοινωνείς τις αποφάσεις σου και δεν τις ανακοινώνεις, αν επιχειρηματολογείς, μέχρι εκεί που είναι δόκιμο βέβαια, και μπορούν να αντιληφθούν, είναι πιο δεκτικοί στο να ακολουθήσουν τους κανόνες. Αν η ζωή σε μια σχολική αίθουσα κυλά με τη μορφή κοινής συμφωνίας και συνύπαρξης με ένα σκοπό, την εξέλιξη, και όχι ως επιβολή "νόμων" από τον δάσκαλο - αυθεντία, τότε οι μαθητές συνεργάζονται πιο πρόθυμα και αμφισβητούν λιγότερο το πόσο δίκαιος και άξιος σεβασμού είσαι!
Συνεχής εξέλιξη
Συνέχισε να ενημερώνεσαι και να βελτιώνεις την παρουσία σου στην τάξη. Παρακολούθησε σεμινάρια, προμηθεύσου βιβλία και ψάξε για σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας. Χρησιμοποίησε την τεχνολογία, για να εμπλουτίσεις το μάθημα σου. Υπάρχουν πολλές εφαρμογές και εργαλεία που μπορούν να κάνουν τη μάθηση διαδραστική και ενδιαφέρουσα. Εξασφάλισε ότι όλοι οι μαθητές έχουν πρόσβαση στα τεχνολογικά εργαλεία και γνωρίζουν πώς να τα χρησιμοποιούν.
Ζήτησε βοήθεια από άλλους δασκάλους, όταν δεν γνωρίζεις πώς θα διαχειριστείς μια κατάσταση ή πώς θα διδάξεις κάτι αποτελεσματικά. Η ανταλλαγή ιδεών και εμπειριών μπορεί να είναι ωφέλιμη, γιατί έτσι δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσεις ανθρώπους με διαφορετικά εκπαιδευτικά προφίλ που έχουν εμπειρία στην οργάνωση, στη διαχείριση τάξης και μπορούν να γίνουν σπουδαίοι μέντορες και για σένα!
Καλή αρχή, συνάδελφε και να θυμάσαι... για όλους μας υπήρχε η πρώτη φορά!
