Συμβουλευτική για γονείς: Πόσο σημαντική είναι;

Συχνά το ταξίδι στη γονεϊκότητα μπορεί να μας δημιουργήσει αμφιθυμικά συναισθήματα. Η χαρά και η ευχαρίστηση της νέας αυτής συνθήκης, συνυπάρχει με μία αίσθηση ανησυχίας και άγχους για το αν είμαστε αποτελεσματικοί στην ανατροφή του παιδιού μας. Οι νουθεσίες που ακούμε από τις παλιότερες γενιές (γιαγιά, παππούς), η διαφορετική πολλές φορές αντίληψη του/της συζύγου, αλλά και οι άπειρες «συνταγές» που υπάρχουν για το πως πρέπει να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας, συγκρούονται με τις δικές μας γνώσεις, σκέψεις, ιδέες και επιθυμίες.

Σε μια τέτοια περίπτωση μπορούμε απευθυνόμενοι σε ένα ειδικό ψυχικής υγείας να διαχειριστούμε τους προβληματισμούς μας, εστιάζοντας αποκλειστικά και εξατομικευμένα στα θέματα της δικής μας οικογένειας.

Μέσα από τη συμβουλευτική γονέων, αντιλαμβανόμαστε το στυλ του γονέα που είμαστε ή θα θέλαμε να είμαστε, πως αυτό επιδρά στην οικογένεια μας, αν δημιουργεί περαιτέρω προβλήματα , τι είδους σχέσεις αναπτύσσει με τα υπόλοιπα μέλη, τι προβλήματα αντιμετωπίζουμε ήδη αλλά και τυφλά σημεία της προσωπικότητάς μας που πιθανόν να χρειάζεται να εμβαθύνουμε.

Ειδικότερα η συμβουλευτική γονέων είναι βοηθητική στις παρακάτω περιπτώσεις:

• Όταν αντιμετωπίζουμε προβλήματα με το γάμο μας
• Εάν πρόκειται να προβούμε σε διαζύγιο
• Εάν αντιμετωπίζει κάποιο μέλος της οικογένειας θέματα υγείας
• Εάν υπήρξε ή αναμένεται να υπάρξει κάποια απώλεια στην οικογένεια (πένθος)
• Εάν υπάρχουν προβλήματα κατάχρησης αλκοόλ / άλλων ουσιών ή οποιαδήποτε μορφή επιθετικότητας /βίας στην οικογένεια
• Εάν υπάρχουν θέματα δυσκολίας του παιδιού να προσαρμοστεί στο σχολείο/ μαθησιακές δυσκολίες, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής ή παραβατική συμπεριφορά
• Εάν υπάρχουν συναισθηματικής φύσεως προβλήματα, όπως ζήλια για το νέο αδελφάκι, υπερβολική ντροπή , έφηβοι με έντονα ξεσπάσματα, άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση κ.ά.
• Εάν έχω αμφιβολίες σχετικά με καθημερινής φύσεως καταστάσεις  όπως είναι ο ύπνος ή οι ώρες που θα τρώει το παιδί, οι ώρες του διαβάσματος και του παιχνιδιού . Να προσαρμόσω το πρόγραμμα της οικογένειας στις "παιτήσεις του παιδιού" ή η το παιδί να ακολουθήσει το πρόγραμμα των ενηλίκων;
• Εάν υπάρχουν ανησυχίες γιατί το  παιδί μας θέλει να κοιμάται μαζί μας και δεν είμαστε σίγουροι αν είναι κάτι που θα το επιτρέψουμε ή όχι. Τι να του πούμε, με ποιο τρόπο  θα το εξηγήσουμε και πως θα αντιμετωπίσουμε πιθανές αρνητικές αντιδράσεις;
• Εάν έχει ξεσπάσματα θυμού γιατί δεν του κάναμε το χατίρι ή γιατί δε θέλει να φάει ή γιατί δε θέλει να πάει στο σχολείο κ.ά
• Εάν έχουμε παρατηρήσει διαταραχές όπως έντονο άγχος , δυσκολία στον ύπνο, ανορεξία ή έντονη ενασχόληση με το φαγητό.
• Εάν θέλει να παίζει μόνο μαζί μας και δεν μας αποχωρίζεται για κανέναν λόγο.

Με ποιο τρόπο ωφελούμαστε;

Όλα τα μέλη της οικογένειας μπορούν να επωφεληθούν, αρκεί να γίνει το πρώτο βήμα.

• Οι γονείς που εμπλέκονται στη συμβουλευτική διαδικασία νιώθουν σταδιακά να ξεκαθαρίζει το τοπίο, αναγνωρίζουν λανθασμένους τρόπους σκέψης, τους οποίους τροποποιούν σε πιο εποικοδομητικούς .
• Η αντίληψη τους διευρύνεται και η διαχείριση των δυσφορικών συμπεριφορών των παιδιών γίνεται πιο αποτελεσματική.
• Οι νέες δεξιότητες στην επικοινωνία τους  (ακούγοντας με ενσυναίσθηση ποια είναι η ανάγκη του άλλου) αυξάνουν την αυτοπεποίθηση τους .
• Ενδυναμώνουν το ρόλο τους μέσω εκπαίδευσης σε τεχνικές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν  σε περίπτωση κρίσης εντός της οικογένειας.
• Αυξάνεται η ψυχική τους ανθεκτικότητα, ώστε να μπορέσουν να διαχειριστούν προηγούμενες και μελλοντικές εμπειρίες.
• Μειώνεται ή και εξαλείφεται το αίσθημα τους ότι «Δεν είμαι καλός/ή», «Έχω αποτύχει ως γονιός».
• Βελτιώνονται οι σχέσεις , αρχικά με τους εαυτούς (μέσα από την αναγνώριση του εαυτού ως αυθύπαρκτη οντότητα) και εν συνεχεία με τον/την σύζυγο και με τα παιδιά.
• Οριοθετούνται οι συμπεριφορές και ξεκαθαρίζουν οι ρόλοι όλων.
• Κατανοούνται και αντιμετωπίζονται οι δυσκολίες του παιδιού (στο σχολείο, στις κοινωνικές του επαφές και στην οικογένεια).
• Καλλιεργείται το αίσθημα του σεβασμού προς όλους.
• Τα παιδιά λαμβάνουν το μήνυμα ότι οι γονείς προσπαθούν να γίνουν  καλύτεροι και το μαθαίνουν ως δεξιότητα.
• Όλα τα μέλη έχουν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με τα συναισθήματά τους και να χρωματίσουν τις εμπειρίες τους με λιγότερο θολές και σκούρες αποχρώσεις.

Πηγές: 

• «Η συναισθηματική νοημοσύνη», Daniel Goleman, Εκδ. Ελληνικά Γράμματα
• «The art of Integrative Counseling» Belmont, CA: Thomson Brooks/Cole