Από τότε που έχουμε πληροφορίες για την δραστηριότητα των ανθρώπινων πολιτισμών, η ζωγραφική συνδέθηκε στενά με τα σύμβολα. Τοιχογραφίες, ζωγραφισμένα αγγεία και σχέδια διαφόρων ειδών μας έδωσαν πλήθος πληροφοριών για την ζωή σε άλλους αιώνες, για τα ήθη, τα έθιμα και τις σχέσεις των ανθρώπων με τους γύρω τους και την φύση. Η ζωγραφική, λοιπόν, ως τέχνη που δημιουργείται και παράγεται μέσα σε ένα πλέγμα κοινωνικών σχέσεων αποτυπώνει την σκοπιά του καλλιτέχνη για την ζωή μέσα σε αυτές τις εκάστοτε υπάρχουσες σχέσεις. Κατ' αντιστοιχία, μια παιδική ζωγραφιά αποτυπώνει τις σκέψεις και τα συναισθήματα του παιδιού για την ζωή, για τα ερεθίσματα και τους ανθρώπους που το περιβάλλουν και βέβαια για τον ίδιο του τον εαυτό. Τα περισσότερα παιδιά ζωγραφίζουν και μας "μιλούν" για την ζωή τους με πολύ πιο περίτεχνες "λέξεις" από αυτές που μπορούν για την ηλικία τους να χρησιμοποιήσουν. Όπως, λοιπόν, η ζωγραφική συνόδευσε την εξέλιξη του ανθρώπου στην πορεία των αιώνων, έτσι οι μουτζούρες, τα σχήματα, τα σχέδια και τα χρώματα συνοδεύουν κάθε παιδί, καθώς ανεβαίνει τα σκαλοπάτια του αναπτυξιακού του οικοδομήματος.
Το παιδικό ιχνογράφημα ως εργαλείο αξιολόγησης
Πολλά χρόνια επιστημονικής έρευνας οδήγησαν στο να θεωρείται και να χρησιμοποιείται το παιδικό ιχνογράφημα ως εργαλείο αξιολόγησης των συνειδητών και ασυνείδητων σκέψεων και των πεποιθήσεων του παιδιού. Ιστορικά, αξίζει να αναφέρουμε ότι στα τέλη του 1800 και στις αρχές του 1900 άρχισε να υποστηρίζεται ότι το ιχνογράφημα επιβεβαιώνει την ψυχική διάγνωση. Λίγο αργότερα, ο Burt ασχολήθηκε με την συσχέτιση της ζωγραφιάς με την νοημοσύνη (IQ), ενώ οι Goodenough και Machover εργάστηκαν για την δημιουργία ενός test (Draw a Person - DAP), το οποίο αξιολογεί συνδυαστικά την νοημοσύνη και την προσωπικότητα του παιδιού. Το DAP αποτέλεσε ακρογωνιαίο λίθο για το παιδικό ιχνογράφημα, καθώς έθεσε την βάση πάνω στην οποία στηρίχθηκαν άλλα test κι ερμηνευτικές προσεγγίσεις για την παιδική ζωγραφιά (π.χ. το House-Tree-Person test ή το Kinetic Family Drawing test).
Ολοκληρώνοντας, μια παιδική ζωγραφιά μας δίνει, συνήθως, πληθώρα πληροφοριών για το αναπτυξιακό, γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο του παιδιού. Ένα παιδικό σχέδιο, με απλά λόγια, είναι ένας ολιγόλεπτος αντικατοπτρισμός του μυαλού του παιδιού, που για να το "διαβάσουμε" σωστά και να το ενδυναμώσουμε με τον κατάλληλο τρόπο, το μόνο που μας μένει είναι... να το αποκρυπτογραφήσουμε!
