Η μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο σηματοδοτεί μια περίοδο μεγάλων και σημαντικών αλλαγών, η οποία συμπίπτει με την είσοδο παιδιών στην εφηβεία.
Τα κύρια χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν την περίοδο της εφηβείας σε σχέση με την παιδική και μετέπειτα με την ώριμη ηλικία είναι η αυξημένη ένταση, η αμφιθυμία και η αστάθεια της ψυχικής διάθεσης. Οι ταχύτατες αλλαγές που συμβαίνουν στο ορμονικό σύστημα των νέων ατόμων, σε συνδυασμό με την αφύπνιση της σεξουαλικότητας τους, συμβάλλουν στις έντονες συναισθηματικές διακυμάνσεις των εφήβων.
Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της εφηβείας
Η περίοδος της εφηβείας χαρακτηρίζεται από την προσπάθεια των νέων ατόμων να διαμορφώσουν την προσωπική τους ταυτότητα καθώς και να κατανοήσουν τον εαυτό τους και τους γύρω τους. Είναι γενικά αποδεκτό πως η εφηβεία αποτελεί ένα χρονικό διάστημα ψυχικού αναβρασμού με συχνές ψυχικές μεταπτώσεις, εσωτερική αναστάτωση και αντικρουόμενες διαθέσεις (ευφορία - μελαγχολία, φιλία - εχθρότητα, ενθουσιασμός - θλίψη κ.ο.κ).
Τα παιδιά κατά την είσοδο τους στην εφηβεία επιχειρούν να δημιουργήσουν γερούς δεσμούς περισσότερο με τους συνομηλίκους τους παρά με τους γονείς και την οικογένεια, καθώς ο τρόπος που αξιολογούνται από τον κοινωνικό και φιλικό τους περίγυρο αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της ευαίσθητης εφηβικής ηλικίας. Ταυτόχρονα, η προσπάθεια ανεξαρτητοποίησης από την οικογένεια και οι συγκρούσεις που ενδεχομένως επιφέρει με τους γονείς, δημιουργεί μεγάλο στρες στους εφήβους.
Εάν έχετε παιδιά που βρίσκονται σε αυτή τη μεταβατική εποχή είναι σημαντικό να έχετε υπόψη...
Τρεις παραμέτρους:
- Η συμμετοχή στην ομάδα των συνομηλίκων καθώς και η αποδοχή του φιλικού περιβάλλοντος αποτελούν προτεραιότητα των εφήβων, ενώ παράλληλα η σχέση με την οικογένεια επαναδιαπραγματεύεται, συνήθως με τη διεκδίκηση περισσότερης αυτονομίας. Σε αυτό το σημείο δεν θα πρέπει να απογοητευτείτε, ούτε να αγνοήσετε τα συναισθήματα του παιδιού. Αντιθέτως, είναι πολύ σημαντικό να επιχειρήσετε να αξιοποιήσετε τα δυσάρεστα συναισθήματα ή/και τις καταστάσεις που προκύπτουν σαν ευκαιρία για την εδραίωση μιας οικείας ατμόσφαιρας και ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος.
- Η μελέτη που είχατε συνηθίσει τόσο εσείς, όσο και το παιδί σας από το Δημοτικό σχολείο, δεν αρκεί για το Γυμνάσιο. Οι μαθητές του Γυμνασίου καλούνται να ανταποκριθούν σε νέες απαιτήσεις, περισσότερα και απαιτητικότερα μαθήματα, καθώς και σε περισσότερους καθηγητές. Ωστόσο, η συγκεκριμένη περίοδος αποτελεί ιδανική ευκαιρία για κάθε μαθητή, καθώς μπορεί να ανακαλύψει το δικό του στυλ μάθησης. Δεδομένου ότι αποδεδειγμένα η αλλαγή περιβάλλοντος (νέοι χώροι, νέα άτομα, καινούριο σχολείο) σε συνδυασμό με τις αυξημένες ακαδημαϊκές απαιτήσεις δημιουργούν έντονο στρες στα παιδιά, είναι σημαντικό να προτείνετε λύσεις σχετικά με τη διαχείριση του χρόνου μελέτης και εξωσχολικών δραστηριοτήτων, να αποφύγετε την υπερβολική έμφαση στην ακαδημαϊκή επίδοση και φυσικά να παρακολουθείτε την επίδοση του εφήβου, χωρίς ωστόσο να περιμένετε εξαιρετικά γρήγορες αλλαγές στον τρόπο διαβάσματος. Οι νέες δεξιότητες μελέτης θα διαμορφωθούν σταδιακά και με υπομονή.
- Η ένταξη στο Γυμνάσιο σηματοδοτεί μια εποχή κατά την οποία οι έφηβοι επιδιώκουν να λαμβάνουν πρωτοβουλίες και αποφάσεις σχετικά με τη ζωή τους. Επιτρέψτε στα παιδιά να αναλάβουν ευθύνες και δείξτε πως εμπιστεύεστε την κρίση τους. Ταυτόχρονα, μην παραλείπετε να θέτετε όρια καθώς είναι απαραίτητα και δημιουργούν αίσθημα ασφάλειας. Τέλος, είναι εξαιρετικά σημαντικό να δίνετε χρόνο και χώρο στην έκφραση των συναισθημάτων των παιδιών και να καλλιεργείτε ένα κλίμα εμπιστοσύνης και αποδοχής. Να θυμάστε πως προκειμένου να μπορέσει ένα παιδί να αναγνωρίσει και να αφουγκραστεί τα συναισθήματα του θα πρέπει πρωτίστως να το έχει διδαχθεί από εσάς.
Πηγές:
Χατζηχρήστου, Χ., Λυκιτσάκου, Κ., & Μπακοπούλου, Α. (2011). Αναγνώριση, έκφραση και διαχείριση συναισθημάτων. Τυπωθήτω.