Όταν στο οικογενειακό περιβάλλον του παιδιού κυριαρχεί η αγάπη, το παιδί αυξάνει την αυτοπεποίθησή του. Ισχυροποιεί την παρουσία του κι αντιλαμβάνεται τον κόσμο ως ένα ελκυστικό, στέρεο μέρος που επιθυμεί να το κατακτήσει. Παράλληλα, μαθαίνει αποδεκτούς τρόπους να εκδηλώνει τα συναισθήματά του, ασκείται στην κατανόηση, εισπράττει ικανοποίηση από τα θετικά του συναισθήματα, μαθαίνει να συγχωρεί. Η αγάπη, όπως κι η ίδια η ζωή, είναι τέχνη.
Μαθαίνοντας την αγάπη
Κάποιες φορές, η επιθυμία των γονέων να δώσουν όση περισσότερη αγάπη μπορούν, καταλήγει να «πνίγει» το παιδί. «Χρειάζεται ένα χωριό για να μεγαλώσει ένα παιδί», λέει ένα αφρικάνικο ρητό. Χρειάζεται οι γονείς να δείξουν εμπιστοσύνη και σ’ άλλα πρόσωπα του περιβάλλοντός τους. Χρειάζεται επίσης να επιτρέψουν στα παιδιά τους να έρθουν αντιμέτωπα με δυσκολίες, ώστε ν’ αποκτήσουν τις δεξιότητες για να ζήσουν σε πραγματικές συνθήκες κι όχι να έχουν μια πλασματική εικόνα ενός ιδεατού κόσμου. Η αγάπη των γονιών δεν καταργεί την αναγκαιότητα των ορίων στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, καθώς η υπερβολική ελευθερία βιώνεται από αυτά ως παραμέληση. Τα παιδιά έχουν ανάγκη από γονείς με πυγμή, από γονείς που δεν καταλαμβάνονται από το άγχος να παρουσιάζονται ως τέλειοι, αλλά κάνουν λάθη, προσπαθούν και διδάσκουν με το παράδειγμά τους υγιείς συμπεριφορές πραγματικών ανθρώπων. Παρόμοια, τα παιδιά ανταποκρίνονται περισσότερο πρόθυμα σε πρόσωπα με θετική στάση, που η συμπεριφορά τους φανερώνει αγάπη. Ισχυρό πρότυπο συναισθηματικών καταστάσεων, εκτός από τους γονείς, αποτελούν οι παιδαγωγοί, τα αδέρφια, οι φίλοι. Η συναισθηματική αλληλεπίδραση προτύπου και παιδιού είναι ιδιαίτερα σημαντική. Η συναισθηματική συμπεριφορά, όπως και η γνωστική, μαθαίνεται κι αναπτύσσεται όταν παρέχονται οι κατάλληλες μαθησιακές εμπειρίες.
Το ευχαριστώ και η συγγνώμη: Οι λέξεις της αγάπης
Η λέξη «ευχαριστώ» κρύβει πλήθος αισθημάτων αναγνώρισης, αποδοχής, ικανοποίησης. Η «συγγνώμη» ανοίγει διαύλους συναισθηματικής διεργασίας, ώστε να επιλυθεί το πρόβλημα και να οδηγηθούμε με σύνεση κι αυτογνωσία σε υγιείς και ασφαλείς σχέσεις. Έτσι αναπτυσσόμαστε.
