Ο τρόπος που θ’ αντιδράσουμε απέναντι στο παιδικό ψέμα, ως γονείς κι ως παιδαγωγοί, εξαρτάται απ’ την εκτίμηση που θα κάνουμε για το λόγο που ώθησε το παιδί σ’ αυτή τη συμπεριφορά. Μπορούμε με απλούς τρόπους να το βοηθήσουμε ν’ αντιληφθεί και να παραδεχτεί την πραγματικότητα και να το επαναφέρουμε στην τάξη.
Πώς να αντιδράσουμε σωστά;
- Δεν το χαρακτηρίζουμε «ψεύτη». Αυτό, εκτός απ’ το ότι είναι προσβλητικό, μπορεί να οδηγήσει το παιδί να οικειοποιηθεί τον τίτλο και να καταφεύγει όλο και πιο συχνά σε ψέματα.
- Χρησιμοποιούμε το χιούμορ ως αντίδραση απέναντι στα αθώα ψέματα του παιδιού, δίνοντάς του όμως το μήνυμα ότι δεν αντιμετωπίζουμε ως αληθινή την ιστορία του (π.χ. «τι ωραία ιστορία μας διηγήθηκες! Και τώρα πες μας τι πραγματικά συνέβη»).
- Κάνουμε κατάλληλες ερωτήσεις ώστε να βοηθήσουμε το παιδί να θυμηθεί, να διακρίνει τα πραγματικά γεγονότα απ’ αυτά της φαντασίας του.
- Του εξηγούμε γιατί δεν πρέπει να λέει ψέματα, δίνοντας έμφαση στις συνέπειες μιας τέτοιας συμπεριφοράς και βοηθώντας το ν’ αναγνωρίσει τα συναισθήματα των άλλων.
- Βοηθάμε το παιδί να παραδεχτεί τι έκανε, όταν με ψυχραιμία κι ηρεμία το καλούμε ν’ αναλάβει τις συνέπειες των πράξεών του. Φροντίζουμε ώστε αυτές οι συνέπειες να είναι λογικές κι ανάλογες με την πράξη.
- Δεν του επιτρέπουμε να ξεφύγει λέγοντας ψέματα. Κάτι τέτοιο θα τον ωθούσε να πει κι άλλα, μεγαλύτερα ψέματα.
- Δεν το τιμωρούμε αν αναλάβει την ευθύνη για τις πράξεις του. Κάτι τέτοιο θα τον ωθούσε να καταφύγει σε ψέμα την επόμενη φορά. Το παιδί εκλαμβάνει ως τιμωρία τις φωνές και το θυμό μας.
- Είμαστε ειλικρινείς απέναντί του, απαντάμε στις ερωτήσεις του απλά, κατανοητά κι ανάλογα με την ηλικία και το εξελικτικό του επίπεδο.
- Ενισχύουμε την πρωτοβουλία του, χτίζουμε την αυτοπεποίθησή του, επαινούμε την ειλικρίνειά του, του δείχνουμε εμπιστοσύνη και του δίνουμε τη βεβαιότητα ότι μπορεί να μας μιλήσει για τα πάντα.
Πινόκιο: η ανατροπή του παραμυθιού!
Διαβάστε το γνωστό παραμύθι, που έπειτα ανατρέψτε το! Στη δική σας ιστορία, ο Πινόκιο θα είναι ένα παιδί που μεγαλώνει η μύτη του κάθε φορά που λέει την αλήθεια. Ακόμη κι όταν λέει ότι δε θέλει σήμερα να πάει στο σχολείο, ότι βαρέθηκε να παίζει με τα ίδια παιχνίδια, ότι θέλει να κοιμηθεί αργά, ότι τον κουράζουν τα φιλιά της θείας του…Ναι, στη δική σας ιστορία, ο Πινόκιο ζει περιπέτειες επειδή λέει πάντα την αλήθεια!
