Ξεκινώντας τα σχολεία οι γονείς για μια ακόμη φορά μπαίνουν στη θέση να σκεφτούν ποια στάση θα υιοθετήσουν απέναντι στην εκπαιδευτική διαδικασία και την ανάμειξη που θα έχουν στην εκπαιδευτική πορεία των παιδιών τους. Απλή επιτήρηση, απόλυτη συμμετοχή ή τακτική διδασκαλία; Τα πράγματα γίνονται όλο και πιο πολύπλοκα, όταν οι γονείς τυχαίνει να είναι εκπαιδευτικοί και τότε συμβαίνει συχνά να συγχέονται οι ρόλοι τους και τα όρια να είναι μάλλον δυσδιάκριτα.
Τα πρώτα γράμματα
Ας πάρουμε λοιπόν τα πράγματα από την αρχή. Λίγο πριν τα γλυκά μας πρωτάκια διαβούν την αυλόπορτα του σχολείου αρχίζουμε να καταστρώνουμε σχέδια για το πως θα καταφέρουμε να αποκτήσουν εκείνα γερές γνωστικές βάσεις, να αγαπήσουν το σχολείο, ενώ εμείς ταυτόχρονα να μην χάσουμε τον γονεϊκό μας ρόλο. Δύσκολο; Το μόνο σίγουρο είναι πως απαιτούνται επιδέξιοι χειρισμοί. Αρχικά είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι σε καμία περίπτωση δεν είμαστε οι δάσκαλοι των παιδιών μας. Το έργο του εκπαιδευτικού ανήκει σε εκείνον και όταν αυτό συνδυάζεται με τη δική μας αρμονική συνεργασία, τότε πετυχαίνουμε το ζητούμενο. Κατά τις πρώτες τάξεις του δημοτικού είναι σημαντικό ακολουθώντας πάντα τις συμβουλές του δασκάλου ή της δασκάλας, να βοηθήσουμε το παιδί να κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο καλείται να μελετά, να υιοθετήσει ένα τακτικό πρόγραμμα διαβάσματος και να το καθοδηγήσουμε χωρίς όμως να του δίνουμε έτοιμες λύσεις και απαντήσεις.
Μεγαλώνοντας ...
Με το πέρασμα των χρόνων τα παιδιά είναι απαραίτητο σταδιακά να αυτενεργούν, να μελετούν μόνα τους και να οργανώνουν το πρόγραμμά τους. Όσο για εμάς; Μπορούμε να επιτηρούμε, να προσφέρουμε τη βοήθειά μας - όταν ζητηθεί - και να τα παρατηρούμε διακριτικά. Αντιλαμβάνομαι ότι αυτή η ιδανική στάση είναι δύσκολο να υιοθετηθεί από γονείς και κυρίως εκπαιδευτικούς, οι οποίοι από κεκτημένη ταχύτητα - λόγω επαγγέλματος - και από ένα μείγμα αγάπης και υψηλών προσδοκιών, αδυνατούν να κάνουν ένα βήμα πίσω και να αντιληφθούν τα πολλαπλά οφέλη μιας τέτοιας συμπεριφοράς.
Διαπλάθοντας Χαρακτήρα
Εμείς λοιπόν οι γονείς και κυρίως οι εκπαιδευτικοί είναι καίριας σημασίας να αντιληφθούμε ότι, εάν εμπλεκόμαστε διαρκώς και για πολλά χρόνια στην μαθησιακή λειτουργία των παιδιών μας ουσιαστικά δεν τα βοηθάμε μακροπρόθεσμα. Πιθανότατα τα παιδιά μας θα είναι άριστοι μαθητές, ωστόσο το αποτέλεσμα αυτό λειτουργεί σαν ένας παραμορφωτικός καθρέφτης. Όσο περισσότερο ελέγχουμε κι εμπλεκόμαστε ενεργά στη μελέτη τους τόσο περισσότερο οι βαθμοί τους γίνονται μια αυτοπαγίδα για όλους μας και τα ίδια έχουν μια λανθασμένη εντύπωση για τον ευατό τους, - κάτι που ούτε εμείς συνειδητοποιούμε - καθώς το αποτέλεσμα δεν βασίζεται εξ ολοκλήρου στις δικές τους δυνάμεις, αλλά είναι υποβοηθούμενο και προαποφασισμένο από εμάς.
Πηγαίνοντας στο μέλλον
Βλέποντας τις επιθυμητές για εμάς επιδόσεις και συνεχίζοντας να είμαστε κατά κύριο λόγο οι εκπαιδευτές και όχι οι γονείς των παιδιών μας καταλήγουμε να εγκλωβιζόμαστε ολοένα και πιο πολύ σε αυτόν το ρόλο. Τότε η απεμπλοκή μας από το διάβασμά τους φαντάζει σχεδόν αδύνατη. Αντιλαμβανόμαστε πλέον ότι έχουμε υπερβεί το μέτρο, ενώ πιθανότατα η σχέση μας με τα παιδιά μας έχει διαρραγεί, έστω και αν δεν ήταν αυτή η πρόθεσή μας. Με τον καιρό θα αντιληφθούμε πως με τη στάση μας δεν τα βοηθήσαμε να δουν τις δυνατότητές τους, να αναπτύξουν σημαντικές για τη ζωή δεξιότητες και να ωριμάσουν. Είχαν συνηθίσει να πορεύονται με τα δικά μας δεκανίκια και όταν ενηλικιωθούν και περάσουν στην πολυπόθητη ανώτατη εκπαίδευση αντιλαμβάνονται ότι έχουν πλέον την ευκαιρία να πορευτούν μόνα τους. Δυστυχώς όμως σε πολλές περιπτώσεις τους λείπει η θέληση καθώς πρέπει να ανακαλύψουν τον εαυτό τους από την αρχή...
Επιλέγοντας στο παρόν
Γίνεται σαφές ότι κάθε φορά που εμείς οι γονείς εκπαιδευτικοί μπαίνουμε στον πειρασμό να φέρουμε την εκπαιδευτική μας ιδιότητα στο σπίτι είναι σημαντικό να σταματήσουμε για μια στιγμή και να αναλογιστούμε τι πραγματικά ευχόμαστε για τα παιδιά μας. Θέλουμε να τους αφήσουμε χώρο να αναπτυχθούν, να γνωρίσουν τον εαυτό τους και να ανθίσουν ή προτιμάμε να κατασκευάσουμε άριστους μαθητές και ανασφαλείς, ανώριμους ενήλικες; Η επιλογή είναι δική μας, η ζωή δική τους!